Γυναίκες μαθηματικοί στο περιθώριο της ιστορίας

ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΟΙ ΣΤΟ ΠΕΡΙΘΩΡΙΟ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ 25 φιλόλογος και ιστορικός των μαθηματικών, ένα πλήρες κείμενό της, στο οποίο προσέθεσε μια λατινική μετάφραση συνοδευό- μενη από σημειώσεις και σχόλια για διάφορα θέματα ιστορικού ενδιαφέροντος και ένα χρήσιμο ευρετήριο του ελληνικού μα- θηματικού λεξιλογίου. Αυτή η έκδοση της Συναγωγής αποτέλεσε το πρωτότυπο αναδημοσιεύσεων και μεταφράσεων στα χρόνια που ακολούθησαν. Το τρίτο βιβλίο της Συναγωγής του Πάππου, το οποίο μας ενδιαφέρει από ιστορική άποψη γιατί αφιερώνεται στην «κρατί- στη Πανδροσίωνα», μπορεί να χωριστεί σε τέσσερις ενότητες. Η πρώτη καταπιάνεται με το πρόβλημα της χάραξης μέσων αναλό- γων ευθειών μεταξύ δύο δεδομένων γραμμών, το οποίο είχε προκύψει από το περίφημο πρόβλημα του διπλασιασμού του κύβου. Πρόκειται για ένα από τα άλυτα προβλήματα των μαθη- ματικών της ελληνικής αρχαιότητας, που ζητούσε να κατασκευ- αστεί, χρησιμοποιώντας όμως μόνο χάρακα και διαβήτη, ένας κύβος με διπλάσιο όγκο ενός άλλου κύβου με ακμή α . Ο απλός διπλασιασμός του μήκους της ακμής του κύβου 2 α οδηγεί σε οκταπλασιασμό του όγκου (2 α ) 3 = 8α 2 . Ο Ιπποκράτης ο Χίος είχε αποδείξει ότι η λύση του ενός προβλήματος του διπλασιασμού τού κύβου ανάγεται στη λύση του προβλήματος της χάραξης μέσων αναλόγων ευθειών μετα- ξύ δύο δεδομένων γραμμών. Αν, δηλαδή, χαραχθούν δύο μέ- σες ανάλογοι ευθείες Χ και Y μεταξύ δύο ευθύγραμμων τμημά- των μήκους Α και 2Α, τότε ο κύβος με πλευρά Χ θα είναι δι- πλάσιος του κύβου με πλευρά Α. Ο Πάππος εκθέτει πολλές εκδοχές χάραξης μέσων αναλόγων ευθειών μεταξύ δύο δεδο- μένων γραμμών.