Γραπτός λόγος: Γλώσσα & Λογοτεχνία για το Λύκειο και τις Πανελλαδικές

ΓΛΩΣΣΑ • ΚΕΙΜΕΝΙΚΑ ΕΙΔΗ • ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑΚΑ ΕΙΔΗ 1 ο ΜΕΡΟΣ ΓΡΑΠΤΟΣ ΛΟΓΟΣ: ΓΛΩΣΣΑ ΚΑΙ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΛΥΚΕΙΟ ΚΑΙ ΤΙΣ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ || | 39 | γ. Για να δηλώσει συμμετοχή με άλλους σε κάτι ή για να μην εξαιρεθεί το εγώ μας. Επίσης, για να δηλώσει συνευθύνη ή εμπλοκή και άλλων στο πρόβλημα. Π.χ.: • Ας υποθέσουμε ότι δε μας νοιάζει το καλό των Ελλήνων, αλλά μόνο του ελλαδικού χώ­ ρου. • Θεωρούμε ότι οι Έλληνες έχουν δει και γνωρίζουν τα πάντα, ώστε δε χρειάζεται να δουν και βιώσουν τίποτε νέο. δ. Για να εκφράσει γενίκευση στην περίπτωση που ισοδυναμεί με το τρίτο (γ΄) πληθυ- ντικό πρόσωπο· εμείς = όλοι οι άνθρωποι. Π.χ.: • Πάψαμε να υποδουλώνουμε λαούς υπανάπτυκτους με μέθοδο την αποικιοκρατία· υποδουλώνουμε τώρα λαούς πολιτισμένους. Και μάλιστα είναι οι νεόπλουτοι του πολιτισμού που υποδουλώνουν τους άλλους. | Άγγελος Τερζάκης, Ποντοπόροι , Οι Εκδό- σεις των Φίλων, Αθήνα 1975, σ. 128 • Βρεθήκαμε σε θέση πλεονεκτική: βιαζόμαστε να επωφεληθούμε, την εκμεταλλευό­ μαστε ως την μικροψυχία, την ποταπότητα. | Άγγελος Τερζάκης, ό.π. , σ. 128 5. Το δεύτερο (β΄) πληθυντικό πρόσωπο χρησιμοποιείται στον θεατρικό λόγο, σε ανα- φορές προς αρχές, αξιωματούχους, υπηρεσίες, σε επιστολές προς μη οικεία πρόσω- πα, σε κείμενα προτρεπτικού χαρακτήρα (διακηρύξεις, μπροσούρες κ.ά.). – Εκφράζει δραματικότητα (θέατρο), όπως και το δεύτερο ενικό πρόσωπο. – Δηλώνει τυπικότητα, σεβασμό, επισημότητα, απόσταση, μη οικειότητα. – Καθοδηγεί, όπως και το β΄ ενικό πρόσωπο, σε επίπεδο ολοτήτων. Π.χ.: • Ξέρετε, είμαι Έλληνας. • Έχετε αντίρρηση; • Ξέρετε είναι δύσκολο, πρέπει να συνδυάσουμε πάνω σε τούτο το καράβι τέσσερα έθνη […]. • Αφού αντιπροσωπεύετε μιαν αυτοκρατορία, πρέπει ωστόσο να κάμετε αυτοκρατο­ ρική πολιτική. | Γιώργος Σεφέρης, Μέρες Δ΄ , Εκδόσεις Ίκαρος, Αθήνα, 1977, σ. 352 • Πειθαρχείτε, ενεργείτε σκόπιμα και δραστήρια, συγκεντρώνετε εράνους για τον απελευθερωτικό τύπο. Και να είστε πάντα έτοιμοι για τον υπέρτατο αγώνα και για κάθε θυσία. | Τι είναι και τι θέλει το ΕΑΜ, Κατοχή και Αντίσταση, 1941-1944, Α΄ μέρος , Αρχεία ΓΕΣ, Εκδόσεις ΔΟΛ, σελ. 143 6. Το τρίτο (γ΄) πληθυντικό πρόσωπο χρησιμοποιείται σε είδη όπου επιχωριάζει και το τρίτο ενικό και εκφράζει τις ίδιες με αυτό διαστάσεις: γενικεύει, αντικειμενικοποιεί. Π.χ.: • Όλοι τρέχουν, λαχανιάζουν, αγωνιούν και πάντοτε έχουν την αίσθηση ότι δεν πρό- φτασαν κάτι.