Γραπτός λόγος: Γλώσσα & Λογοτεχνία για το Λύκειο και τις Πανελλαδικές

ΓΛΩΣΣΑ • ΚΕΙΜΕΝΙΚΑ ΕΙΔΗ • ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑΚΑ ΕΙΔΗ 1 ο ΜΕΡΟΣ ΓΡΑΠΤΟΣ ΛΟΓΟΣ: ΓΛΩΣΣΑ ΚΑΙ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΛΥΚΕΙΟ ΚΑΙ ΤΙΣ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ || | 33 | δ. Προς δήλωση ακυριολεξιών, αρχαϊσμών, νεολογισμών, τυποποιημένων εκφράσεων. Π.χ.: • Πέρα απ’ αυτή την «ανορθογραφία», όλα τα άλλα κινούνται βάσει προγράμματος. • Η Ελλάδα «αυτοκτόνησε». • Τρέχει στις δημόσιες υπηρεσίες για να «κυνηγήσει» τις υποθέσεις του. • «Ο Σελίμ μου ομολόγησε πως λιγουρεύτηκε το “εγκληματικό“ ρυζόγαλο της προ- γιαγιάς του» 18 . • Τρέχουν οι «τάλανες» θνητοί για τον επιούσιο. • Την εποχή της εικόνας η μάχη ενάντια στον «εικονικό αναλφαβητισμό» ίσως θα πρέπει να ξεκινήσει από το ίδιο το επίσημο σχολείο. • Οι «επώνυμοι» κατέλυσαν σε ξενοδοχείο πέντε αστέρων. Ο «απλός λαός» στο σανίδι. ε. Για να περικλείσουμε τίτλους βιβλίων, περιοδικών, εφημερίδων, ταινιών, μεταφορι- κών μέσων, επιστημονικών επιτευγμάτων και άλλων. Π.χ.: • «Ο Τροπικός του Καρκίνου», οι «Εποχές», «Θεσσαλικά Χρονικά», «Ο σημαδεμέ- νος», ο «Τιτανικός», το «CERN», ο «Λευκός Οίκος». 11. Παύλα ( – ), ( –– ) Η μονή παύλα (–) χρησιμοποιείται για να δηλώσει αλλαγή προσώπου σε έναν διάλογο και στο τέλος περιόδου προς έμφαση. Π.χ.: • Τον ρώτησα: πότε ήρθες; – Χθες, μου απάντησε. • Δεν αφουγκραζόμαστε τον πόνο των άλλων – ιδού το ελάττωμά μας. Η διπλή παύλα (––) είναι συνηθέστερη. Χρησιμοποιείται: α. Για να απομονώσει τμήμα μιας περιόδου, προκειμένου να υποδείξει αλλαγή στον τό- νο του λόγου (χαμήλωμα) και στη σημασία. Π.χ.: • Μόλις τα τελευταία χρόνια –και πάλι σποραδικά και μεμονωμένα– άρχισε να «ανα- καλύπτεται» (από νέα σκοπιά) η σημασία του γραπτού λόγου. β. Αντί για παρένθεση. Η διάκριση εδώ δεν είναι εύκολη. Επίσης, αντί κόμματος σε πα- ραθετικούς ή επεξηγηματικούς προσδιορισμούς. Π.χ.: • Ο Μεσοπόλεμος –εποχή ανόδου των ολοκληρωτισμών– προετοίμασε τον Β΄ Πα- γκόσμιο πόλεμο. • Μου μίλησε –μάλλον θυμωμένος– για το περιστατικό. 18 Γιάννης Ξανθούλης, ό.π., σ. 207.