Γραπτός λόγος: Γλώσσα & Λογοτεχνία για το Λύκειο και τις Πανελλαδικές

ΓΛΩΣΣΑ • ΚΕΙΜΕΝΙΚΑ ΕΙΔΗ • ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑΚΑ ΕΙΔΗ 1 ο ΜΕΡΟΣ ΓΡΑΠΤΟΣ ΛΟΓΟΣ: ΓΛΩΣΣΑ ΚΑΙ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΛΥΚΕΙΟ ΚΑΙ ΤΙΣ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ || | 25 | • Είναι αβέβαιο αν στρώθηκε να διαβάσει (Υ). • Φοβάται μήπως του κόψουν τη σύνταξη (Α). • Απαγορεύεται να μπείτε στο κλαμπ χωρίς συνοδό (Υ). • Θέλω να αλλάξω επάγγελμα (Α). • Όποιος παίζει τυχερά παιχνίδια χάνει (Υ). Όποιος δεν παίζει δεν κερδίζει (Υ). • Αυτός είναι ό,τι πεις (Κ). • Μάζεψε όσα είχε και δεν είχε κι έφυγε (Α). – Τις αναφορικές που τίθενται ως επιθετικός προσδιορισμός, π.χ. ο άνθρωπος που θέλει να προκόψει είναι φιλόπονος. Η αναφορική πρόταση εδώ είναι αναπόσπαστο στοιχείο του προσδιοριζομένου. Αν αφαιρεθεί, αλλοιώνεται το νόημα. – Τις αναφορικές προτάσεις που λειτουργούν επιρρηματικά. Π.χ.: • Ρίξε το ακόντιο όπως ξέρεις (= τρόπος). • Πήγαινε όπου σε φωτίσει ο Θεός (= τόπος). • Θα δουλέψω έτσι, όπως ορίζουν οι κανονισμοί. Σημ. Στην αμέσως προηγούμενη πρόταση τίθεται κόμμα, επειδή η αναφορική λει- τουργεί επεξηγηματικά στο επίρρημα έτσι. – Τους συμπλεκτικούς ή διαζευκτικούς συνδέσμους και, ούτε, μήτε, ούτε, μηδέ, ή, είτε, για (= ή) που συνδέουν ομοειδείς όρους ή προτάσεις. Π.χ.: • Περπάτησε πολύ και κουράστηκε. • Ο δόλιος πατέρας έκλαιγε και χτυπιόταν. • Ούτε είδα ούτε θα ξαναδώ τέτοιο θέαμα. • Μην παίρνετε μαζί σας ούτε φαγητό ούτε νερό. • Είτε βρέχει είτε χιονίζει, καρφάκι δεν του καίγεται. • Ή στραβός είναι ο γιαλός ή στραβά αρμενίζουμε. • Μοίραζε χρήματα ή δώρα. β. Κόμμα βάζουμε: – Στην ασύνδετη παράθεση όμοιων συντακτικά όρων (λέξεων ή προτάσεων. Π.χ.: • Έμεινα μόνος, έρημος, αβοήθητος, άστεγος, άσιτος. • Έχουμε το πιο συγκεντρωτικό εκπαιδευτικό σύστημα, δεν τα πάμε καλά σε διεθνείς εξελίξεις, ο κόσμος αλλάζει με ταχύτητα, βρίσκεται μπροστά σε νέες προκλήσεις. • Έχει έναν αντιαυταρχικό, κοινωνικά προοδευτικό, σοσιαλδημοκρατικό προσανα- τολισμό. • Απευθύνθηκε στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας αμέσως, με σεβασμό, ευγένεια και τυπικότητα. – Πριν από τη λέξη, τη φράση και την πρόταση που λειτουργεί ως παράθεση ή επεξή- γηση. Π.χ.: • Στη Γαλλία έζησε επί μακρόν ο Αδαμ. Κοραής, ο πρύτανης των φιλολόγων (παράθ.).