Γραπτός λόγος: Γλώσσα & Λογοτεχνία για το Λύκειο και τις Πανελλαδικές

ΓΛΩΣΣΑ • ΚΕΙΜΕΝΙΚΑ ΕΙΔΗ • ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑΚΑ ΕΙΔΗ 1 ο ΜΕΡΟΣ ΓΡΑΠΤΟΣ ΛΟΓΟΣ: ΓΛΩΣΣΑ ΚΑΙ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΛΥΚΕΙΟ ΚΑΙ ΤΙΣ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ || | 19 | • Ιδιόλεκτος της χαρτορίχτρας Εσένα κόρη μου ο δρόμος σου, έλεε μια σβραχνή φωνή μες από τα βουνά παπλώμα­ τα, είνε μποδισμένος –εκείνο το πεντάρι το σπαθί… το ριζικό σου είνε ντεμένο – δε ροβολά όμως ακόμα θάνατος, δε ροβολά… βλέπεις το κόκκινο δεκάρι; ίσαμε που εί­ νε διορισμένο σου, η αφεντιά σου, κοπελούδα μου να συντρέξεις σε μεγάλο καλό – σημαδιακά πράματα, ολοφάνερα, τα σπαθιά εστραβώσασι μαζί με τα κουπάτα, ξό­ φρενα συντυχέματα – η γιεδικιά σου στράτα πλακώνεται όμως ύστερα, κοπέλα μου… μόνου πως παρατά ξοπίσω της τον άσο μπαστουνάτο – μεγάλη πόρτα, ανοιχτή πόρ­ τα. | Μέλπω Αξιώτη, «Δύσκολες νύχτες», στο Δημήτρης Τζιόβας, Το παλίμψηστο της ελληνικής αφήγησης , 2η έκδοση, Εκδόσεις Οδυσσέας, Αθήνα 2002, σ. 192-3 Είναι αξιοσημείωτη η διαφορά που έχει επισημανθεί ανάμεσα στους γλωσσικούς κώδι­ κες ομάδων ( π.χ. περιθωριακών της μεταπολεμικής Ελλάδας) και των νέων σήμερα. Οι πρώτοι «διατηρούσαν πλήρη την αφηγηματική τους δύναμη, παρέμεναν συνθέσεις λέ­ ξεων-εννοιών». Ενώ η γλώσσα των νέων «μοιάζει περισσότερο με συνθέσεις φωτογραφι­ κών στιγμών, τους έχει αφαιρεθεί το νόημα μαζί με τα φωνήεντα και η αφήγηση καθίσταται αδύνατη ως περιττή. Οι νεανικοί γλωσσικοί κώδικες αποπνέουν το άγχος της ταχύτητας και του κόστους των SMS (όσο πιο σύντομα τόσο πιο φθηνά). Είναι η γλώσσα της εντύπωσης, η γλώσσα που έλεγε ο Ντανιέλ Μπουρτσίν, ο θεωρητικός της εικόνας, ό,τι μας μεταφέρει από τον κόσμο της φαντασίας στον κόσμο της στιγμιαίας απόλαυσης». | Πόπη Διαμαντάκου, Καθημερινή , 28/2/2008 Λειτουργίες της γλώσσας (αναφορική, ποιητική) Ως εκφραστικό όργανο των πολλών και ποικίλων αναγκών του ανθρώπου η γλώσσα λειτουργεί με πολλούς τρόπους. Από αυτούς κυριότεροι είναι ο λογικός και ο συγκινη­ σιακός. Η πρώτη περίπτωση προσδιορίζεται ως αναφορική λειτουργία και η δεύτερη ως ποιητική. Στην αναφορική λειτουργία η γλώσσα παρέχει κυρίως πληροφόρηση· ο δέκτης προ- σλαμβάνει πρωτίστως την πληροφορία που ενέχει το εκπεμπόμενο μήνυμα. Εδώ το βά- ρος πέφτει στο τι , στο περιεχόμενο. Π.χ.: • Περισσότερα από 9,1 δισ. φορολογικά έσοδα τον χρόνο χάνει η Ελλάδα από τη μαζική έξοδο των τελευταίων ετών στο εξωτερικό εξαιτίας της οικονομικής κρίσης. Και δεν εί­ ναι μόνο η έλλειψη ταλέντων και τα έσοδα που στερείται· οι Έλληνες που έχουν φύγει στο εξωτερικό συνεισφέρουν ταυτόχρονα 12,9 δισ. στο ΑΕΠ των χωρών στις οποίες έχουν εγκατασταθεί. | Καθημερινή , 4/12/2016