Για να ζούμε ενωμένοι

Στη μνήμη του έθνους έχουν μείνει ανεξίτηλες οι εικόνες από την καταστροφή της Σμύρνης. Χάθηκε μια σημαντική πόλη, αληθινό σταυροδρόμι πολιτισμών, με τους Έλληνες να κυριαρ- χούν στην οικονομία και την πνευματική ζωή. Και αυτό που συμβόλιζε: η ειρηνική συνύπαρξη ανθρώπων που μιλούσαν διαφορετικές γλώσσες και είχαν διαφορετικές θρησκείες. Το τραύμα από αυτή την ήττα ήταν και παραμένει τόσο βαθύ, που συχνά ξεχνάμε τους προηγούμενους θριάμβους. Φυσικά «παίχτηκαν» πολύ περισσότερα σε αυτά τα ταραγμένα χρόνια. Στις κερκίδες του δικού μας γηπέδου το κοινό χειροκροτούσε ή έκλαιγε γι’ αυτό που λεγόταν Μεγάλη Ιδέα. Αυτή γεννή- θηκε, μεγάλωσε και έσβησε μέσα στα 100 (για την ακρίβεια 92) χρόνια ανάμεσα στην ίδρυση του ελληνικού κράτους και τηΜικρασιατική Καταστροφή. Το πιο σημαντικό πράγμα που «παίχτηκε» όμως ήταν η ικανότητα να ζούμε ενωμένοι: Έλληνες με Έλληνες. Και ειρηνικά: Βαλκάνιοι με Βαλ- κάνιους, Ευρωπαίοι με Ευρωπαίους, άνθρωπος με άνθρωπο. 9