Για να ζούμε ελεύθεροι

Το 1453 ο Σουλτάνος Μωάμεθ Β΄ ο Πορθητής πήρε την Πόλη. Αυτό σήμαι­ νε πως οι Οθωμανοί έγιναν κυρίαρχοι εκείνης της σημαντικής περιοχής του κόσμου, ενώ το Ισλάμ κέρδισε ένα σημαντικό προπύργιο έναντι του χριστιανισμού στην Ανατολική Ευρώπη. Όποιος κατείχε την τρανή Κων­ σταντινούπολη, στις καρδιές των ανθρώπων κατείχε την Οικουμένη! Βέβαια, όταν ο Μωάμεθ ο Β΄ κατέλαβε την Πόλη, η Βυζαντινή Αυτοκρα­ τορία ήταν ήδη η σκιά του εαυτού της. Στην πραγματικότητα δεν υπήρχε αυτοκρατορία, αλλά ένα μικρό και αδύναμο κράτος. Είχε εξασθενήσει από τις εσωτερικές διαμάχες, τους εξωτερικούς εχθρούς και τις νέες δυ­ νάμεις που κυριάρχησαν στο εμπόριο και την οικονομία της Μεσογείου. Ισλάμ Ισλάμ σημαίνει, στα αραβικά, υποταγή. Υποταγή στον Θεό. Το Ισλάμ διαμορφώθηκε με το κήρυγμα και τη δράση του Προφήτη Μωάμεθ. Η λέξη μουσλίμ στα αραβικά σημαίνει υποταγμένος στον Θεό. Ισλαμισμός, Μωαμεθανισμός ή Μουσουλμανισμός, λοιπόν, είναι τρεις λέξεις για αυτή τη θρησκεία στην οποία σήμερα πιστεύουν πάνω από 1,5 δισεκατομμύριο άνθρωποι. Τούρκοι ή Οθωμανοί; Τους Οθωμανούς Τούρκους εκείνης της εποχής τους λέμε σήμερα συνήθως Τούρκους. Ωστόσο, εκείνη την εποχή, η λέξη «Τούρκος» σήμαινε άλλα πράγματα για τους ίδιους τους Οθωμανούς, άλλα για τους Έλληνες και άλλα για τους άλλους λαούς. Όταν μιλάμε για τα παλιά χρόνια, πρέπει να προσέχουμε τις λέξεις μας. Ο χρόνος αλλάζει τη σημασία τους. Κι ας μένουν ίδιες. Είναι πιο σωστό λοιπόν να τους λέμε Οθωμανούς και όχι Τούρκους. 9