Εσωτερικές έριδες και διενέξεις στα χρόνια του Αγώνα

IAKΩΒΟΣ Δ. ΜΙΧΑΗΛΙΔΗΣ 26 πήρχαν εντός της ελληνικής προνεωτερικής κοινωνίας και εξέβαλαν την περίοδο 1823-1825 σε δύο εμφύλιες συρράξεις. Δύο αιώνες μετά την Ελληνική Επανάσταση, την κοινότητα των ιστορικών της πατρίδας μας εξακολου- θούν να απασχολούν τα αίτια που εξέτρεψαν την επα- ναστατική ορμή των δύο πρώτων χρόνων οδηγώντας στις σκληρές εμφύλιες διαμάχες της περιόδου 1823- 1825, οι οποίες ακύρωσαν σε μεγάλο βαθμό τις μέχρι τότε εντυπωσιακές στρατιωτικές επιτυχίες. Όλα δεί- χνουν πως η πορεία προς την εμφύλια σύρραξη ήταν εν πολλοίς αναπόδραστη, αφού στο καμίνι της Επανά- στασης εκτονώθηκαν προνεωτερικές δυνάμεις που σιγόβραζαν για χρόνια και αναμείχθηκαν βιαστικά και πρόχειρα με νεωτερικά στοιχεία και αντιλήψεις. Δια- φορές ανάμεσα σε αφέντες και υποτελείς, σε φουστα- νελοφόρους, βρακοφόρους και κομψευόμενους, σε παραδοσιακούς ταγούς του υπόδουλου Γένους και νέους μνηστήρες, σε ρομαντικούς επαναστάτες και σε συνειδητούς ή αφελείς τυχοδιώκτες και πράκτορες αλ- λότριων δυνάμεων απελευθερώθηκαν, όπως το τζίνι από το μαγικό λυχνάρι του Αλαντίν, αλλάζοντας άρδην κάθε είδους πολιτικές και κοινωνικές ισορροπίες στην Ελληνική Χερσόνησο. Ο κόσμος στα τέλη της Ελληνικής Επανάστασης είχε διανύσει μεγάλη απόσταση σε σχέ- ση με το σημείο στο οποίο βρισκόταν όταν ο Αλέξαν-