Εργασία - Η ιστορία του πώς περνάμε τον χρόνο μας

ΕΡΓΑΣΙΑ: Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΠΩΣ ΠΕΡΝΑΜΕ ΤΟΝ ΧΡΟΝΟ ΜΑΣ 34 κτη. Κατ’ επέκταση, την ίδια τάση έχει η ενέργεια γενικά στο σύμπαν, τον μεγαλύτερο περιέκτη όλων. Ο Μπόλτσμαν, με το μαθηματικό του μοντέλο για την περιγραφή της εντροπίας, αφενός μηχανεύτηκε τη διαφυγή της από τα σχετικά στενά όρια της μηχανολογίας και αφετέρου μας έδειξε γιατί την αντι- λαμβανόμαστε διαισθητικά στη φθορά των κτιρίων, στη διάβρωση των βουνών, στις εκρήξεις αστέρων, στο γάλα που βάλαμε στον καφέ, στον θάνατο, στο τσάι που κρύωσε, ακόμα και στη δημοκρατία. Οι καταστάσεις χαμηλής εντροπίας είναι «εξαιρετικά εύτακτες», σαν τα δωμάτια των παιδιών όταν αναγκάζονται να συμμαζέψουν και να φυλάξουν στα κατάλληλα συρτάρια και ντουλάπια τα παιχνίδια, τις συ- σκευές, τα ρούχα, τα βιβλία τους και τα βαζάκια με το σλάιμ. Οι κατα- στάσεις υψηλής εντροπίας, από την άλλη, μοιάζουν με τα δωμάτιά τους λίγες ώρες αργότερα, όταν έχουν ξαναβγάλει όλα τους τα πράγματα και τα έχουν αφήσει σε τυχαίες, κατά τα φαινόμενα, θέσεις. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς του Μπόλτσμαν, κάθε δυνατή τοποθέτηση των πραγ- μάτων είναι εξίσου πιθανή υπό μία φυσική έννοια, αν τα παιδιά κάνουν –όπως φαίνεται να ισχύει– τυχαία ανακατανομή των πραγμάτων. Υπάρ- χει, βεβαίως, μια απειροελάχιστη πιθανότητα, στο πλαίσιο της τυχαίας ανακατανομής, να βάλουν κατά λάθος όλα τους τα πράγματα στις κατάλ- ληλες θέσεις, ώστε το δωμάτιο να θεωρείται σε τάξη. Το πρόβλημα είναι ότι οι καταστάσεις αταξίας είναι ασύγκριτα περισσότερες από τις κατα- στάσεις τάξης, κατά συνέπεια οι πιθανότητες ευνοούν κατά πολύ την αταξία, μέχρι να απαιτήσει ένας γονέας από το παιδί να καταβάλει προ- σπάθεια –δηλαδή να δαπανήσει την απαιτούμενη ενέργεια– ώστε να επανέλθει το δωμάτιο σε μια κατάσταση αποδεκτά χαμηλής εντροπίας. Ακόμα και αν υπάρχουν πολλά μεγέθη τάξης πιο απλά από το δωμά- τιο ενός παιδιού, μια αίσθηση της μαθηματικής κλίμακας για την οποία μιλάμε μας δίνει ο παλαιός πλέον κύβος του Ρούμπικ. Ο εν λόγω κύβος έχει έξι έδρες διαφορετικού χρώματος με εννέα τετραγωνάκια έκαστη, και έναν σταθερό κεντρικό άξονα που επιτρέπει την ανεξάρτητη περι- στροφή μιας πλευράς και την ανάμειξη των χρωματιστών τετραγώνων. Οι πιθανές καταστάσεις μη λύσης είναι 43.252.003.274.489.856.000, ενώ η κατάσταση λύσης είναι μόνο μία. 3