Ένα παιδί μεγαλώνει στην Αθήνα: 1934-1944

24 ΝΙΚΟΣ ΒΑΤΟΠΟΥΛΟΣ Ιστορίας. Αυτή η ανάγκη που μπορεί να κάνει ένα παιδί ή έναν ενήλικα να αποσπαστεί από τον τρέχοντα χρόνο και να απορροφηθεί πλήρως στην ονειροκατασκευή. Θυμάμαι πόσο είχα συγκινηθεί καθώς διάβαζα τις σκέ- ψεις του Αλέκου Φασιανού, και ήταν σαν να τον άκουγα, σαν η φωνή του με εκείνη τη χαρακτηριστική χροιά να μου χάιδευε τα αυτιά, όταν έλεγε για τα παιδικά του χρόνια στο μικρό σπίτι της οδού Νεοφύτου Μεταξά 15. Το σπίτι αυτό ήταν στοΜεταξουργείο, κοντά στον Άγιο Παύλο, εκεί όπου ο ίδιος ο Φασιανός φαντάστηκε το μουσείο του, διά χειρός Κυριάκου Κρόκου. Και αναφέρω τον ΑλέκοΦασιανό γιατί είχε μιλήσει ακρι- βώς γι’ αυτή την κοινή συνθήκη της αφύπνισης σε έναν κόσμο δοσμένο, σε έναν κόσμο με πολλές ανάγκες, και επιθυμίες, και εμπόδια, και δυνατότητες. Μου είχε κάνει εντύπωση ο τρόπος με τον οποίο περιέγραφε τις λιγοστές ανέσεις σε εκείνα τα παλιά τα σπίτια της Αθήνας, τα απλά, τα λαϊκά ή τα μικροαστικά στις γειτονιές, όπου συχνά σε δυο τρία δωμάτια έμεναν και πέντε και επτά και εννιά άτο- μα, όλα συγγενείς, εξ αίματος και εξ αγχιστείας. Και ήταν κάτι φυσικό. Όπως φυσικό ήταν να μοιράζεσαι την τουαλέτα, συνή- θως στην αυλή, εκεί όπου έβγαινε και το τηγάνι για να ευωδιάσει η γειτονιά φρέσκα μπαρμπούνια. Και ήταν σε αυτά τα μικρά σπίτια, τα οποία συχνά ήταν μονώροφα, που τον χειμώνα έκανε κρύο πολύ, γιατί η σόμπα άναβε