Ελευθέριος Βενιζέλος: Ο οραματιστής του εφικτού

ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΣ ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ: Ο ΟΡΑΜΑΤΙΣΤΗΣ ΤΟΥ ΕΦΙΚΤΟΥ 32 του σε επαναστατικές κινήσεις τον ανάγκασαν να εγκαταλείψει επανειλημμένα την Κρήτη με την οικογένειά του. Ο Κυριάκος, σύμφωνα με δικό του ισχυρισμό, έλαβε μέρος στον αγώνα του 1821 και μάλιστα κέρδισε αριστείον για την προσφορά του. 3 Έχασε τρία αδέρφια στον πόλεμο για την ανεξαρτησία. Εξορί- στηκε από την Κρήτη το 1843 και επέστρεψε μόλις το 1862. Με την Επανάσταση του 1866 έγινε πάλι στόχος των τουρκικών αρχών και αναγκάστηκε να μείνει μακριά από την πατρίδα του ως το 1874. Πριν από τον Ελευθέριο, τον οποίο απέκτησε αργά στη ζωή, ο Κυριάκος έχασε τρία αγόρια και ο Αγαθοκλής προσεβλήθη νωρίς από τύφο και έμεινε διανοητικά ανάπηρος. Ο Ελευθέριος είχε ακόμα τέσσερις μεγαλύτερες αδελφές. Η τρίτη, η Αικατερίνη ή Κατίγκω, παντρεύτηκε τον δικηγόρο και πολιτευτή Κωνσταντίνο Μητσοτάκη. Ο εγγονός του με το ίδιο όνομα ήταν ο πρώην πρωθυπουργός. 4 Όταν η οικογένεια επέστρεψε στα Χανιά από την εξορία στη Σύρο, ο Λευτεράκης ήταν κιόλας οκτώ ετών. Ο πατέρας του τον έγραψε στο καλύτερο δημοτικό, όπου παρακολούθησε τις τε- λευταίες τάξεις της τετράχρονης στοιχειώδους εκπαίδευσης. Στα Χανιά επίσης παρακολούθησε και τις τρεις τάξεις του «ελ- ληνικού» και την πρώτη τάξη του τετραετούς τότε γυμνασίου. Το 1877 ο πατέρας του τον έγραψε σε ιδιωτικό σχολείο της 3 Ο Οδυσσέας Δημητρακόπουλος αμφισβητεί την άποψη της συμμετο- χής του Κυριάκου στον Αγώνα αφού τότε ήταν μόλις δεκατεσσάρων ετών. Βλ. «Δύο οθωμανικά έγγραφα για τον πατέρα του Βενιζέλου». Θ. Βερέμης και Οδ. Δημητρακόπουλος (επιμ.) (1980), Μελετήματα γύρω από τον Βενιζέλο και την εποχή του , Φιλιππότης, Αθήνα 1980, σ. 700-707. 4 Ν.Β. Τωμαδάκης, Ο Βενιζέλος έφηβος. Γενεαλογικά, αλληλογραφία, κεί- μενα , Κυδωνία, Αθήνα 1964, σ. 20-34, 91-97.