Ελευθέριος Βενιζέλος: Ο οραματιστής του εφικτού

Η ΚΡΗΤΙΚΉ ΣΤΑΔΙΟΔΡΟΜΊΑ ΚΑΙ ΤΟ 1909 45 σκη (ήρωας του 1897) ανέλαβε από τον Κωνσταντίνο προσω- ρινά την αρχιστρατηγία, οι επαρχιακές φρουρές και αξιωματικοί πιστοί στον θρόνο, όπως ο στρατηγός Κωνσταντίνος Σαπουντζά- κης, έσπευσαν να δηλώσουν υποταγή. Ωστόσο, έως τον Νοέμ- βριο του 1909, οι στρατιωτικοί αντιμετώπιζαν μεγάλα προβλή- ματα. Παρά τη ροπή τους προς τον αυταρχισμό, οι σχέσεις συ- νεργασίας με τους κοινοβουλευτικούς τους ανάγκασαν να καλ- λιεργούν τα λαϊκά τους ερείσματα, χωρίς μεγάλη πάντοτε επιτυ- χία. Η μεγαλύτερη αντίθεση προς τους στρατιωτικούς προερχό- ταν από τους πολυάριθμους δημοσίους υπαλλήλους των οποίων τον αριθμό ήθελε να μειώσει ο Σύνδεσμος, για να εξυγιάνει την κρατική μηχανή και να εξοικονομήσει πόρους για την πραγμα- τοποίηση των επαγγελιών του. Γρήγορα οι στρατιωτικοί αντιλή- φθηκαν ότι η λειτουργία ενός κράτους απαιτούσε την αντιμετώ- πιση πολύπλευρων προβλημάτων και τη διατήρηση ευαίσθητων ισορροπιών, τα οποία οι αξιωματικοί δεν φαντάζονταν. Έως τον Δεκέμβριο, η επιλογή ανάμεσα στην απροσχημάτιστη δικτατορία και την πλήρη εγκατάλειψη του κινήματος και των στόχων του διαγραφόταν καθαρά στον ορίζοντα. Η σκέψη της συνεργασίας με τον Βενιζέλο προωθήθηκε από αντιπρόσωπο των νέων αξιωματικών, τον λοχαγό Κωνσταντί- νο Σάρρο, όμως η πρόταση δεν έγινε αρχικά δεκτή από τους «λοχαγούς» και ιδιαίτερα από τον κρητικής καταγωγής ίλαρχο Επαμεινώνδα (Παμίκο) Ζυμβρακάκη, ο οποίος διαφωνούσε με την πολιτική του Βενιζέλου στην Κρήτη. Τελικά όμως, τον Οκτώβριο, ο λοχαγός Ιουλιανός Κονταράτος εξουσιοδοτήθηκε από τη διοικούσα επιτροπή του Συνδέσμου να μεταβεί στην Κρήτη και να βολιδοσκοπήσει τον Βενιζέλο. Η απάντηση του Βενιζέλου, ύστερα από αρκετούς δισταγμούς, διατυπώθηκε με