Εκθέσεις (Γ' Γυμνασίου - Με βάση τις ενότητες του σχολικού βιβλίου)

12 EKΘΕΣΕΙΣ Γ΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ n Η ΕΛΛΑΔΑ ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ 1 η E N O T H T Α Η συμβολή των αρχαίων Ελλήνων στην ανάπτυξη της επιστήμης των Μαθηματικών Όσοι αναζητούν τις αρχές της επιστήμης των Μαθηματικών αναφέρονται τιμητικά στην αξιόλογη προσφορά σ’ αυτό τον τομέα δύο σημαντικών λαών της ανθρωπότητας, των Βαβυλωνίων και των Αιγυπτίων. Η συνεισφορά των πρώτων είναι αξιόλογη στον χώρο της αριθμητικής, ενώ των δεύτερων στην περιοχή της γεωμετρίας. Πρόκειται όμως για μια αρχέγονη αριθμητική και για μια αρχέγονη γεωμετρία: οι Βαβυλώνιοι ανέπτυξαν τις μεθόδους του υπολο- γισμού, ενώ οι Αιγύπτιοι καλλιέργησαν μια χρήσιμη για τις καθημερινές ανά- γκες γεωμετρία. Τα Μαθηματικά έγιναν αληθινή επιστήμη για πρώτη φορά με τους Έλληνες και δεν είναι τυχαίο ότι η γένεση των μαθηματικών ως επιστήμης συμπίπτει με τη γένεση της φιλοσοφίας στην Ελλάδα. Στην πραγματικότητα τα μαθηματικά των αρχαίων Ελλήνων δεν ήταν παρά μία από τις όψεις της φιλοσοφίας τους: και τα μαθηματικά και η φιλοσοφία γεννήθηκαν από την αγάπη που είχαν οι αρχαίοι Έλληνες για τη γνώση «καθ’ εαυτήν». Πρώτοι αυτοί έκαναν τα μαθημα- τικά μια θεωρητική επιστήμη, όπως είναι στις μέρες μας. Ακόμα, είναι οι πρώτοι που διατύπωσαν τις μαθηματικές αλήθειες με απλές, καθολικού κύρους εκφρά- σεις. Τέλος, ιδιαίτερα μεγάλη είναι η συμβολή τους στη δημιουργία και καθιέ- ρωση της τεχνικής ορολογίας, αυτής που και σήμερα ακόμη χρησιμοποιεί η μαθηματική επιστήμη, με τον παγκόσμιο χαρακτήρα της. Η αρχαία παράδοση τοποθετούσε στην αρχή της μαθηματικής επιστήμης τον Θαλή τον Μιλήσιο (περίπου 639-546 π.Χ.). Οι αρχαίοι του απέδιδαν με θαυμασμό τον υπολογισμό του ύψους των πυραμίδων από τη σκιά τους· κι ακόμα, έλεγαν ότι μπορούσε να βρίσκεται στην ακτή και από εκεί να υπολο- γίζει σε ποια απόσταση βρισκόταν ένα πλοίο που έπλεε στα ανοιχτά. Η τιμή ωστόσο της εξύψωσης των μαθηματικών σε αληθινή επιστήμη ανή- κει στον Πυθαγόρα και στους μαθητές του. Πραγματικά, στους κύκλους των Πυθαγορείων η ενασχόληση με τα μαθηματικά είχε καθαρά θεωρητικό χαρα- κτήρα και δε σχετιζόταν καθόλου με τις πρακτικές ωφέλειες που μπορούσαν να προκύψουν από αυτά. Η μεγάλη οικείωση των Πυθαγορείων με τα μαθη- ματικά, αναφέρει ο Αριστοτέλης, τους έκανε να σκεφτούν πως οι αρχές των μαθηματικών είναι και των όντων οι αρχές, πως πρώτο και κύριο σε όλη τη φύση είναι οι αριθμοί και ακόμα ότι το σύμπαν ολόκληρο είναι αρμονία και αριθμός. Ιδιαίτερη εντύπωση προκαλεί η αριθμολογία των Πυθαγορείων, η προσπάθειά τους δηλαδή να ανακαλύψουν με συστηματική έρευνα τις ιδιό-