Εκθέσεις (Α' Γυμνασίου - Με βάση τις ενότητες του σχολικού βιβλίου)

ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ ΤΗΣ ΦΥΣΗΣ 3 η E N O T H T Α 44 EKΘΕΣΕΙΣ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ n ένα αντικείμενο μαθαίνοντας τα γνωρίσματά του, ακόμα και όταν αυτό δε βρίσκεται στην άμεση εποπτεία του. – Βασικά γνωρίσματα της περιγραφής είναι η τάξη , η ακρίβεια , η σαφή- νεια , η ζωντάνια και η παραστατικότητα , ενώ οι λεπτομέρειες πρέπει να είναι επαρκείς, ώστε να εξυπηρετούν τον επιδιωκόμενο σκοπό. Τέλος, τα επίθετα συμβάλλουν σημαντικά στην απόδοση της αναπαράστασης. – Η περιγραφή ως είδος κειμένου συνδέεται κυρίως με τον χώρο και προ­ χωρεί από εικόνες γενικές σε άλλες πιο λεπτομερειακές , με μια διαδο­ χική τοπική σειρά (πολύ συχνά βέβαια η περιγραφή αποτελεί μέρος της αφήγησης, οπότε σχετίζεται και με τον χρόνο). – Για να περιγράψει κανείς ένα «αντικείμενο», πρέπει να επιλέξει τις πιο ου­ σιαστικές λεπτομέρειες, τα βασικότερα , κατά τη γνώμη του, γνωρίσματα , αφού άλλωστε δεν είναι δυνατό να αναφερθεί σε όλα. Η επιλογή εξαρτάται από τον σκοπό που επιδιώκει η περιγραφή, από τη σκοπιά από την οποία αντιμετωπίζονται τα γεγονότα, από την οπτική γωνία , τη θέση δηλαδή στο χώρο αυτού που περιγράφει, από την προσωπικότητα και την πνευματι­ κή συγκρότηση του ανθρώπου που περιγράφει. Γι’ αυτούς τους λόγους συμβαίνει να έχουμε διαφορετικές περιγραφές του ίδιου τόπου, του ίδιου προσώπου, του ίδιου έργου τέχνης κτλ. – Ειδικότερα, ως προς τη διαδικασία της περιγραφής τόπων και τοπίων, που είναι το θέμα της τρίτης ενότητας, επισημαίνονται πολύ γενικά τα ακόλουθα: • Όταν περιγράφουμε έναν τόπο (ή ένα τοπίο), η πορεία που ακολουθούμε είναι από το γενικό στο ειδικό , από γενικές εικόνες σε άλλες πιο λεπτομε­ ρειακές. • Η περιγραφή είναι οργανωμένη άλλοτε με βάση ένα σταθερό σημείο, στο οποίο αυτός που περιγράφει μένει ακίνητος, και άλλοτε με βάση την κίνη­ ση αυτού που περιγράφει (από πάνω προς τα κάτω, από μέσα προς τα έξω, από βόρεια προς τα νότια κτλ.). • Ξεκινώντας την περιγραφή αναφέρουμε το όνομα του τόπου και τη γεω- γραφική του θέση , την ιστορία του, τον λόγο της επίσκεψής μας σ’ αυτόν, τη γενική εντύπωση που μας δημιούργησε, τις πιο χαρακτηριστικές λε- πτομέρειες που επισημάναμε, τα συναισθήματα που νιώσαμε κτλ.