Είσαι και φαίνεσαι

[ 25 ] Ε Ι Σ Α Ι Κ Α Ι Φ Α Ι Ν Ε Σ Α Ι Στην εποχή της πληροφορίας –όπως κόμπαζε για πάρτη του ο 20ός αιώνας– παρατηρήσαμε το παράδο- ξο φαινόμενο όχι μόνο κάθε καινούργια πληροφορία να αντικαθιστά, να διευρύνει ή και να διαψεύδει την προη­ γούμενη (αυτό είναι και αναμενόμενο και ευπρόσδεκτο), αλλά και να αναζωπυρώνει αναρίθμητες προκαταλήψεις που, υπό φυσιολογικές συνθήκες, θα έπρεπε να τις κο- νιορτοποιεί. Βλέπετε, ο άνθρωπος –όπως και η φύση, όπως και η πολιτική, όπως και η οικονομία– αντιπαθεί το κενό. Όπου το εντοπίσει, σπεύδει να το καλύψει. Πριν ανοίξουν οι κρουνοί των πληροφοριών, ο άνθρω- πος κάλυπτε το κενό με τη θρησκεία. Εάν το καλοσκε- φτείς, τι άλλο είναι η θρησκεία παρά μια συνωμοσιολο- γική θεωρία που έρχεται να δώσει τη μία και μοναδική, την ολιστική απάντηση; Διόλου τυχαία, κάθε θρησκεία έχει ως αντίπαλον δέος –και, αυτονόητα, ως δαίμονα του κακού– την άλλη θρησκεία. Πόσοι μουσουλμάνοι σήμερα δεν πιστεύουν ότι στα άδυτα του Πενταγώνου εξυφαίνεται εναντίον τους μια νέα σταυροφορία και πόσοι φονταμενταλιστές χριστιανοί δεν είναι απόλυτα πεπεισμένοι ότι στα απόκρημνα αφγανο-πακιστανικά σύνορα δεν ετοιμάζεται το μοιραίο χτύπημα εναντίον του δυτικού πολιτισμού; Από τη στιγμή που άνοιξαν οι κρουνοί των πληροφοριών, η γνώση δεν απώθησε την άγνοια (αυτό το αισιόδοξο σενάριο προσυπέγραφαν οι εγκυκλοπαιδιστές, μα και ο διάδοχος 19ος αιώνας, ο αιώνας της επιστήμης), αλλά προσμείχτηκε μαζί της