Εάλω η Σμύρνη: Δακρυσμένη Μικρασία 1919-1922

3 2 | ΕΑΛΩ Η ΣΜΥΡΝΗ. ΔΑΚΡΥΣΜΕΝΗ ΜΙΚΡΑΣΙΑ 1919-1922 O έλληνας πρωθυπουργός πήγαινε στο Παρίσι δικαιωμένος για όλες τις μέχρι τότε ενέργειες και προβλέψεις του. Οι Μεγάλοι Σύμ- μαχοι, στο πλευρό των οποίων είχε κυριολεκτικά σύρει την Ελλάδα, είχαν νικήσει και αυτός ήταν ο επικεφαλής ενός λαού και μιας χώρας που δεν έβλεπε την ώρα να τη μεγαλώσει, να τη διπλασιάσει, να τη φτάσει εκεί που της έπρεπε, αντάξια της ένδοξης ιστορίας της. O Βενιζέλος που ήταν σκεφτικός σε όλη τη διάρκεια του ταξιδιού του, συνήλθε καθώς το Σεμπλόν Οριάν ζύγωνε τώρα στον πολυθόρυ- βο σιδηροδρομικό σταθμό των Παρισίων. Τους δύο περασμένους μή- νες, Οκτώβριο και Νοέμβριο του 1918, είχε αποδυθεί σε έναν δύσκολο και σκληρό αγώνα δρόμου ανάμεσα στις δύο μεγάλες πρωτεύουσες, το Λονδίνο και το Παρίσι. Στη γαλλική πρωτεύουσα συναντήθηκε με τον γάλλο πρωθυπουρ- γό Ζορζ Κλεμανσό, τον οποίο διαβεβαίωσε ότι σε περίπτωση εκστρα- τείας κατά των μπολσεβίκων η Ελλάδα δεχόταν να στείλει στρατιω- τικές δυνάμεις στην Κριμαία. Στο Λονδίνο, για να συναντήσει τον βρετανό πρωθυπουργό Λόιντ Τζορτζ, που ήταν αυτός που πριν από έναν σχεδόν χρόνο είχε μιλήσει για «διεθνοποιημένη και ουδετεροποιημένη δίοδο ανάμεσα στη Με- σόγειοκαι τονΕύξεινοΠόντο»αλλάκαι γιανακουβέντιάσει μεάγγλους πολιτικούς σε μιασειράαπόατελείωτες συναντήσεις, γεύματα, δείπνα εργασίας. Είχε αντιληφθεί, γράφει ο Γιάννης Στεφανίδης, * ότι μόνο ο Λόιντ Τζορτζ μπορούσε να υποστηρίξει πλήρως την πολιτική του. Όμως από εκεί και πέρα τόσο το Φόρεϊν Όφις όσο και η βρετανική στρατιωτική ηγεσία εξέφραζαν σοβαρές επιφυλάξεις, ιδίως για την ελληνική επέ- κταση στη Μικρά Ασία στην οποία στόχευε. OΒενιζέλος είχε σημειώσει τα λόγια του βρετανούπρωθυπουργού, αλλά ήξερε πως τα λόγια των πολιτικών δεν έπαυαν να είναι λόγια, όχι επίσημες συμφωνίες με τις οποίες μπορούσαν να δεσμευτούν – καλό ήταν όμως μερικά από αυτά να τα θυμόταν. Η βρετανική πολιτική είχε πίσω της, εκεί δηλαδή που κούρνιαζε η κινητήρια δύναμή της, έναν «δύσκολο» –για πολλούς– πολιτικό, * Γιάννης Στεφανίδης,«ΟΕλευθέριος Βενιζέλος και η εποχή του»,εφημ. ΤαΝέα ,«Ιστορι- κή Βιβλιοθήκη»,σ. 201 .