Εάλω η Σμύρνη: Δακρυσμένη Μικρασία 1919-1922

1919: ΟΙ ΜΕΓΑΛΟΙ «ΕΙΡΗΝΟΠΟΙΟΙ» ΜΟΙΡΑΖΟΥΝ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ | 2 9 νήτης έδειχνε να κοιλοπονά απαιτώντας λύση σε χρόνια προβλήματα που τον κατατυραννούσαν και τηνπραγματοποίησηανεδαφικών ορα- μάτων που τον νανούριζαν γλυκά. Όλες τιςώρες οι πλακοστρωμένοι και καθαροί παριζιάνικοι δρόμοι ήταν γεμάτοι από ένα τεράστιοπολύχρωμοπλήθος. Οι άνθρωποι ένιω- θαν μιαπρωτόγνωρη εσωτερική έκστασηπου τους τρέλαινε. Οι σημαίες των νικητών κυμάτιζαν στις προσόψεις των σπιτιών, στα μπαλκόνια, στουςφανοστάτες δεξιάκι αριστεράσταρείθρα του Σηκουάνα. Πολλοί που είχανπολεμήσει σταδιάφοραμέτωπα τύλιγαν τηνπερηφάνια τους με τις τρίχρωμες της Γαλλίας, κι ας ζητιάνευαν για τον επιούσιο έξω από τα πολυθόρυβα μπιστρό όπου το γλεντοκόπημα θα συνεχιζόταν για μήνες. Σημαίες είχαν αναρτηθεί σε όλα τα δημόσια κτίρια, κρέμο- νταν από τις στέγες των σπιτιών ή ανέμιζαν πάνω σε αυτοκίνητα. Οι τόποι διασκέδασης, τα μεγάλα ξενοδοχεία, πνιγμένα στην πο- λυτέλεια μιας παραδοσιακής εκλεκτικιστικής αρχιτεκτονικής, έσφυ- ζαν από την ασίγαστη δίψα των φιλοξενουμένων τους για ζωή και έρωτα. Οι εφημερίδες κυκλοφορούσαν με τεράστιους πρωτοσέλιδους τίτλους. Σ’ αυτούς αναφέρονταν τα ονόματα των ηγετών που έφταναν καθημερινά ως ξεχωριστών, διαφορετικών, υπεύθυνων να πάρουν τις μεγάλες αποφάσεις. Στις μέσα σελίδες τους δημοσιεύονταν άρθρα, συνεντεύξεις, ρεπορτάζ, φωτογραφίες, υποδείξεις, προτάσεις. Ήταν μια γιγαντιαία «συγκέντρωση εξουσίας και κατανόησης» των ανθρώπων που έδειχναν να έχουν μετανιώσει για όσο κακό είχαν κάνει τα τελευταία τέσσερα χρόνια στον εαυτό τους, αποφασισμένοι να μην ολιγωρήσουν μπροστά σε τίποτα ώστε να απονείμουν όσο καλύτερα και πιο τίμια μπορούσαν το δίκιο σε «πεινώντες» και «δι- ψώντες» γι’ αυτό. Ή τουλάχιστον να προσπαθήσουν! Το θείο δώρο της ειρήνης, που ήρθε εκεί που δεν το περίμενε κα- νείς, τους ξάφνιασε. Το φως του τους βρήκε απροετοίμαστους, τους θάμπωσε. Τώρα βιάζονταν πρώτα να ζεσταθούν από αυτό, και στη συνέχεια να γλείψουν τις πληγές τους, να τις γιάνουν, να τις ξεχάσουν. Όμως πριν από τη λήθη προείχε η δικαιοσύνη των νικητών εν ονό- ματι της μνήμης εκείνων που χάθηκαν και ο σκληρός καταλογισμός, η «πληρωμή» των ηττημένων. Και ήταν όλοι τους εκεί, στις 5 Ιανουαρίου 1919 – ο πρόεδρος Γού- ντροου Γουίλσον των Ηνωμένων Πολιτειών, ο πρωθυπουργός της