Δύο βήματα μπρος, ένα πίσω

36 ΔΥΟ ΒΗΜΑΤΑ ΜΠΡΟΣ, ΕΝΑ ΠΙΣΩ δικού του έργου και, εντέλει, της δικής του ελευθερίας. Αρκεί να λεχθεί ότι, φτασμένος ιατρός πια ο ίδιος, στα γράμματά του από το μέτωπο, το 1940-41, απευθυνό­ ταν στον πατέρα του στον πληθυντικό. Μιχαήλ Γ. Θεοτοκάς Στον αντίποδα από πλευράς χαρακτήρα ήταν ο εκ μητρός παππούς μου Μιχαήλ Θεοτοκάς. Γεννήθηκε το 1872 στο Πυργί της Χίου, το μεγαλύτερο από τα Μα­ στιχοχώρια. Όπως και οι περισσότεροι Πυργούσοι, ήταν πολύ περήφανος για την καταγωγή του και διατήρησε με το χωριό του ισχυρούς δεσμούς σε όλη του τη ζωή. Ένα αίσθημα που μετέδωσε και στα παιδιά του. Η οικογένειά του, παλιά αγροτική, ζούσε από την καλ­ λιέργεια της μαστίχας. Ο Μιχαήλ είχε έφεση στα γράμ­ ματα και ήταν μόλις εννιά χρονών όταν οι γονείς του τον έστειλαν στην Αθήνα να μαθητεύσει κοντά στον μικρότερο αδελφό του πατέρα του, τον διάκο Γερμανό Θεοτοκά. Μετέπειτα μητροπολίτης, ο Γερμανός τον βοήθησε έκτοτε σε πολλές κρίσιμες στιγμές της ζωής του. Τελικά, ο Μιχαήλ επέστρεψε στη Χίο, όπου τέ­ λειωσε το φημισμένο Γυμνάσιο της Χώρας, για να εγ­ γραφεί στη συνέχεια στη Νομική Σχολή τoυ Πανεπι­ στημίου Αθηνών. Σπούδασε εργαζόμενος ως αποθηκά­ ριος στο σημαντικότερο από τότε χιώτικο καθίδρυμα της Αττικής, το Δρομοκαΐτειο, το οποίο του εξασφάλι­ ζε στέγη και τροφή. Τα καλοκαίρια βοηθούσε τον πα