Ίων Δραγούμης Ο ασυμβίβαστος

ΤΟ ΠΟΛΙΤΙΚΌ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΌ ΠΕΡΙΒΆΛΛΟΝ 55 την οθωμανική επικυριαρχία. Από την άλλη, στο «κόμμα» των στρατιωτικών δέσποζαν έμπειροι οπλαρχηγοί που είχαν δια- κριθεί στις μάχες της περιόδου 1821-28 (του Αγώνα, όπως τον έλεγαν) και είχαν αποκτήσει ανάλογη ισχύ και εξουσία. Κατά τους «στρατιωτικούς», η συμβολή τους στον Αγώνα ήταν καθοριστικής σημασίας, εξού και έπρεπε να ανταμειφθούν, τόσο υλικά όσο και με καίριες θέσεις στον κρατικό μηχανισμό. 11 Μπορεί κάποιοι από τους στρατιωτικούς να προέρχονταν από παλαιές οικογένειες κλεφταρματολών, όπως ο Κολοκοτρώνης και ο Οδυσσέας Ανδρούτσος, υπήρχαν ωστόσο και πολλοί που, έχοντας πάρει ενεργά μέρος στον Πόλεμο της Ανεξαρτη- σίας, διεκδικούσαν πλέον και αντίστοιχο μερίδιο εξουσίας, εις βάρος εν πολλοίς των παλιών ελίτ. Μια άλλη κρίσιμη διαχωριστική γραμμή ήταν αυτή μεταξύ Μοραϊτών και Ρουμελιωτών. Η Πελοπόννησος (Μοριάς) και η Στερεά Ελλάδα (Ρούμελη) ήταν οι δύο βασικές περιοχές που εξεγέρθηκαν κατά των Οθωμανών, και κατ’ επέκταση που πε- ριλήφθηκαν στο ανεξάρτητο ελληνικό κράτος. Καθώς μάλιστα το κατεξοχήν επίκεντρο των συγκρούσεων ήταν η Πελοπόν- νησος, οι τοπικοί οπλαρχηγοί απέκτησαν ένα κάποιο προβά- δισμα, κάθε άλλο παρά αρεστό στους Ρουμελιώτες. Όταν ξέ- σπασε ο εμφύλιος πόλεμος, οι πολιτικοί στράφηκαν προς τους οπλαρχηγούς της Ρούμελης για βοήθεια. Σύντομα η χώρα βρέθηκε να σπαράσσεται από συγκρούσεις, στις οποίες Μο- ραΐτες και Ρουμελιώτες πολεμούσαν κυρίως μεταξύ τους και δευτερευόντως μόνο κατά των Οθωμανών. Έστω και αν τυπικά 11 Richard Clogg, A Concise History of Greece , Κέιμπριτζ: Cambridge University Press, 1992, σ. 33-9. Ελληνική έκδοση: Συνοπτική ιστορία της Ελλάδας , Αθήνα: Κάτοπτρο, 1995.