Ίων Δραγούμης Ο ασυμβίβαστος

ΤΟ ΠΟΛΙΤΙΚΌ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΌ ΠΕΡΙΒΆΛΛΟΝ 51 ακόμα Ρωσοτουρκικός Πόλεμος (1828-29) και αφετέρου ο τουρκοαιγυπτιακός στόλος να δεχτεί καίριο πλήγμα το 1827, στο Ναβαρίνο, από τις ενωμένες ναυτικές δυνάμεις Βρετανών, Γάλλων και Ρώσων. Το πρώτο βήμα για τη δημιουργία ανε- ξάρτητου ελληνικού κράτους είχε γίνει και το Πρωτόκολλο του Λονδίνου, το 1830, θα επικυρώσει μια εν πολλοίς ήδη δια- μορφωμένη κατάσταση. 4 Μετά την πρώτη ευφορία που έφερε η πρόσφατα κατακτη- μένη ανεξαρτησία, το νεοσύστατο ελληνικό κράτος σύντομα βρέθηκε αντιμέτωπο με σοβαρά προβλήματα, η λύση των οποί- ων δεν ήταν καθόλου εύκολη. Πρώτο και κύριο πρόβλημα ήταν το οικονομικό, καθώς η Ελλάδα ήταν μια φτωχή χώρα, με λιγοστούς πλουτοπαραγωγικούς πόρους. Ως προς την εδαφική του έκταση, το ελληνικό κράτος των πρώτων μετεπαναστατικών δεκαετιών περιλάμβανε μόνο την Πελοπόννησο, τη Στερεά Ελλάδα και μερικά από τα νησιά του Αιγαίου. Το μεγαλύτερο μέρος του εδάφους της χώρας ήταν άγονο και οι μέθοδοι καλ- λιέργειας που εφαρμόζονταν απαρχαιωμένες. Η κτηνοτροφία ήταν η κύρια ενασχόληση του μεγαλύτερου μέρους των κατοί- κων, με ό,τι αρνητικές συνέπειες είχε αυτό για τη δασική βλά- στηση. Το εμπόριο βρισκόταν σε κάμψη, καθώς οι παραδο- σιακοί δρόμοι επικοινωνίας με την κεντρική Ευρώπη περνού- σαν από περιοχές που είχαν παραμείνει στην Οθωμανική Αυτοκρατορία, και η έλλειψη σύγχρονων λιμανιών δυσκόλευε τις θαλάσσιες επικοινωνίες. Επιπλέον, στην ξηρά ανθούσε η 4 C.M. Woodhouse, Modern Greece: A Short History , Τσάταμ: Faber and Faber Ltd, 1977, σ. 125-56. Ελληνική έκδοση: Η ιστορία ενός λαού , μτφρ. Λύντια Στεφάνου, επμλ. Ανδρέας Στεργίου, Αθήνα: Εκδόσεις Τουρίκη, 2008.