Διονύσης Σαββόπουλος

ΔΙΟΝΥΣΗΣ ΣΑΒΒΟΠΟΥΛΟΣ 31 κουλτούρα, σε εκλαϊκευτή των νεωτερικών καλλιτεχνικών αξιών, σε βι- ομηχανία πολιτιστικών στερεοτύπων.Η μεσοβασιλεία όμως τωνΜπητλς, των Ρόλινγκ Στόουνς, του Ντύλαν, του Κοέν, της Τζόνι Μίτσελ ήταν αρ- κετή για ν’ απελευθερώσει μια ποιητική δύναμη που ταυτίστηκε για πάντα με την πιο επαναστατική διεκδίκηση της εσωτερικής μας ζωής. Ο Ντύλαν θ’ αποτελέσει,πάντως,σταθερή αναφορά του πρώιμου Σαβ- βόπουλου σε ξένο δημιουργό – αναφορά που με την πάροδο του χρόνου γίνεται περισσότερο έμμεση κι υπαινικτική και δεν έχει παρά τη σημασία ενός νεύματος προς ένα μακρινό παρελθόν. Κάποιες ντυλανικές μουσι- κές φράσεις ενσωματώθηκαν στο «Βιετνάμ γιε-γιε» (απ’ το «It ain’t me babe») και στο «Σαν ρεμπέτικο παλιό» (απ’ το «It’s all over now baby blue») ενώ ο Σαββόπουλος εμπνεύστηκε από τίτλους ή μεμονωμένους στίχους τραγουδιών («Οι πίσω μου σελίδες» παραπέμπουν στο «My back pages» και το «Άσπα» στο «Sara»∙ στο «Mακρύ ζεϊμπέκικο για τον Νίκο» απευθύνεται στον Νίκο Κοεμτζή όπως ο Ντύλαν κι ο Ζακ Λεβί στον Τζόι Γκάλο στο «Joey»∙ στο «Εκλογές Μαντινάδα» δανείζεται στίχους από το «Talkin’ world war III blues»∙ το ύφος κι ο ρυθμός του οπισθόφυλλου του Bringing It All Back Home υπαγορεύει το σημείωμα στο βινύλιο του Δέκα χρόνια κομμάτια ). Αλλά αυτό που έχει τη μεγαλύτερη σημασία είναι ο τρόπος που ο Σαββόπουλος μετέφερε στο δικό του ψυχικό κλίμα το «All along the watchtower» και το «Wicked messenger» – «Ο παλιάτσος κι ο ληστής» και «Άγγελος εξάγγελος» · ένας τρόπος τόσο προσωπικός, που κανείς δεν μπορεί να τα ξεχωρίσει, ούτε μουσικά ούτε στιχουργικά, απ’ τα πρωτότυπα τραγούδια του Μπάλλου και του Βρώμικου Ψωμιού . Κι επίσης, η πνευματική τους εξέλιξη υπήρξε, για πολλούς λόγους, διαφο- ρετική.Αρκεί να συγκρίνει κανείς δύο φαινομενικά κοινές πλευρές τους: τη σχέση του Ντύλαν με τους παραδοσιακούς μπλουζ και φολκ τραγου- δοποιούς (Γούντι Γκάθρι,Πητ Σίγκερ,Μπιγκ Τζο Ουίλιαμς) και τη σχέση του Σαββόπουλου με το δημοτικό και το ρεμπέτικο τραγούδι ή την προ- σχώρηση του Ντύλαν στο χριστιανισμό με το Slow train coming (1979) και την παράλληλη ανακάλυψη της χριστιανικής πίστης απ’ τον Σαββόπου- λο στα Τραπεζάκια έξω (1983), για να κατανοήσει την ουσιαστική διαφορά των πνευματικών πειραματισμών τους. Αν ο Μπρασένς μοιάζει περισσότερο μ’ έναν συνομήλικο φίλο που