Διονύσης Σαββόπουλος

ΔΙΟΝΥΣΗΣ ΣΑΒΒΟΠΟΥΛΟΣ 21 θερίας του κι ο εχθρός που την παρακρατεί είναι ολόκληρος ο κόσμος που τον περιβάλλει: ένας κλοιός που ολοένα σφίγγει, απειλώντας να του στερήσει τη δυνατότητα να ζήσει όπως εκείνος θέλει. Ο μύχιος πυρήνας των πρώτων τραγουδιών του Σαββόπουλου είναι η μύηση του ήρωά τους στην ενηλικίωση. Το Φορτηγό είναι μια διαβατή- ρια τελετή, ανάλογη μ’ εκείνες που στους λαούς της αρχαιότητας περ- νούσαν οι έφηβοι γύρω στα δεκάξι τους χρόνια, για να γίνουν άνδρες και συγχρόνως πολίτες – τελετές με χαρακτήρα γιορτής και μαζί και δοκιμασίας.Θεσμοθετημένες απ’ τις ίδιες τις κοινωνίες,οι τελετές αυτές εσωτερίκευαν στον έφηβο τις συλλογικές αξίες της κοινότητας, απονέ- μοντάς του τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις για τα οποία είχε απο- δειχθεί πλέον άξιος. Στον νεωτερικό κόσμο τα μυητικά τελετουργικά εξασθένησαν κι οι έφηβοι είναι πια υποχρεωμένοι να τα εφευρίσκουν και να τα εκπληρώνουν μόνοι τους,με μια κίνηση αντίστροφη από εκεί- νη των προγόνων τους, επιλέγοντας τη σύγκρουση κι όχι την ενσωμά- τωση στις αξίες που τους επιβάλλονται έξωθεν. Τα τυχοδιωκτικά περιστατικά της πρώιμης βιογραφίας του Σαββό- πουλου,όπως τα αφηγείται συχνά ο ίδιος,η φυγή απ’ το σπίτι,η αλητεία, τα περιστασιακά επαγγέλματα,αλλά κι όλη η συσσωρευμένη επιθετικό- τητα του Φορτηγού , και τελικά η ίδια η δημιουργία των τραγουδιών του κι η κυκλοφορία του δίσκου, είναι οι τελετουργικές διαδικασίες που πραγματοποιούν συμβολικά αυτή τη μύηση: την αποκοπή του ομφάλιου λώρου, την απομάκρυνση απ’ τους ψυχικούς καταναγκασμούς της οι- κογένειας, τη συμβατικότητα της επαρχιακής ζωής και τον τυποποιημέ- νο ρόλο που προόριζε γι’ αυτόν ο κοινωνικός του περίγυρος. Για να ολοκληρωθεί όμως η μυητική διαδικασία, έπρεπε να έρθουν στο φως όλοι οι ανεπίγνωστοι εφηβικοί τρόμοι – κι ακόμα και σήμερα, το Φορ- τηγό λειτουργεί σαν ηχείο, μέσ’ απ’ το οποίο ακούγονται καθαρά οι αγ- χώδεις χτύποι της καρδιάς ενός εφήβου που έρχεται αντιμέτωπος με όσα δεν καταλαβαίνει και γι’ αυτό τόν παραλύουν.Η κοινωνία γύρω του αποσυντίθεται, η μετεμφυλιακή Ελλάδα παραπαίει εστεμμένη το ελλη- νοχριστιανικό της διάδημα κι οι άνθρωποι επιβιώνουν σαν υπνοβάτες σε μια ζωή μιζέριας κι ανέχειας και σ’ ένα πολιτικό κλίμα αυταρχισμού κι εξευτελισμού («Η παράγκα»).Τα άγρια ήθη της επαρχίας,ο φόβος της