Δικαιοσύνη: Η ουσία της πολιτικής

ΣΤΑΥΡΟΣ ΤΣΑΚΥΡΑΚΗΣ 38 θεωρώ όχι απλώς ως τον σπουδαιότερο πολιτικό της Αριστεράς (αυτό δεν θέλει δα και πολύ ρώτημα) αλλά ως μία από τις πιο σημαντικές πολιτικές μορφές της σύγχρονης Ελλάδας. Δεν θα αναφερθώ στην προσωπικότητά του. Είναι γνωστό ότι διέθετε πολλά χαρίσματα τα οποία γοήτευσαν πολλούς ανθρώπους, πολύ περισσότερους από όσους κατά καιρούς τον ψήφισαν. Εδώ ο Λεωνίδας Κύρκος με ενδιαφέρει αποκλειστικά ως πολιτικός, με ενδιαφέρει να εξετάσω ποιες από τις πολιτικές ιδέες που πρότει- νε στην κοινωνία παραμένουν ισχυρές και άξιες θαυμασμού. Η πρώτη πηγαίνει πίσω στα χρόνια της δικτατορίας και αφο- ρούσε τον προβληματισμό για το πώς μπορεί να πέσει η χούντα. Ο Κύρκος, πιστεύοντας ότι αυτό μπορούσε να γίνει αν οι πολίτες έβρισκαν διέξοδο για συλλογική πολιτική δράση, θεώρησε τη «φιλελευθεροποίηση» που επιχείρησε η δικτατορία ως μεγάλη ευκαιρία και πρότεινε να την εκμεταλλευθούν οι αντιδικτατορικές δυνάμεις παίρνοντας μέρος στις εκλογές που σχεδίαζε το καθε- στώς. Η ορθή πολιτική σύλληψη μπορεί να συνοψιστεί ως εξής: Όταν ένα αυταρχικό καθεστώς υπό την πίεση των αδιεξόδων που αντιμετωπίζει επιχειρεί να μπει σε μια διαδικασία φιλελευθερο- ποίησης, ανοίγει μια προοπτική που μετά είναι πολύ δύσκολο να ελέγξει. Οι δυνάμεις που έρχονται στο προσκήνιο αποκτούν μια τέτοια δυναμική που προδιαγράφει το τέλος του δικτατορικού καθεστώτος. Στην Ελλάδα δεν συνέβη κάτι τέτοιο. Η εξέγερση του Πολυτε- χνείου ήρθε πολύ νωρίς και ανέκοψε αυτή την πορεία «φιλελευ- θεροποίησης», προτού προλάβουν οι πολίτες και οι πολιτικές δυνάμεις να οργανωθούν και να αποκτήσουν δύναμη. Το καθε- στώς ξανάσφιξε τα λουριά μέχρι να καταρρεύσει, αργότερα, από την κρίση που δημιούργησε στην Κύπρο. Η ιδέα όμως του Κύρκου