Δικαιοσύνη: Η ουσία της πολιτικής

ΠΟΛΙΤΙΚΗ 37 πραγματεύεται αποκλειστικά αυτό το θέμα. Αλλά τι άλλο εκτός από τη δικαιοσύνη μπορεί να είναι το ζητούμενο της κοινωνικής οργά- νωσης; Το ίδιο θέμα δεν έχει και το σπουδαιότερο έργο πολιτικής φιλοσοφίας του 20oύ αιώνα, η Θεωρία της δικαιοσύνης του Ρολς; Κάποιος μπορεί να αντιτείνει ότι μεταθέτω το ζήτημα υποστη- ρίζοντας ότι οι διαφορετικές απόψεις δικαιοσύνης οδηγούν σε στρατόπεδα εχθρών και φίλων και, επομένως, η σχέση εχθρού- φίλου χαρακτηρίζει την πολιτική. Όμως, ο εχθρός και το μίσος δεν μπορούν να περιγραφούν με όρους δικαιοσύνης. Αν μπείτε σε μια συζήτηση κατά πόσο είναι δίκαιο ή όχι να εξοντωθεί ο Εβραίος ή ο κουλάκος, να είστε σίγουροι ότι δεν θα βρείτε κανέ- να επιχείρημα. Η δικαιοσύνη μπορεί να στηρίξει την απόκρουση επίθεσης αλλά δεν στηρίζει ποτέ την εξόντωση αυτή καθαυτήν κανενός ανθρώπου. Αυτό νομίζω ότι εννοεί ο Σωκράτης στην Πολιτεία όταν λέει ότι δεν είναι δίκαιο να βλάπτεις κανέναν άν- θρωπο, ούτε τον εχθρό σου. Όποιος, λοιπόν, όπως ο Καρλ Σμιτ, μας καλεί να δούμε την πολιτική και την κοινωνία ως το πεδίο μάχης εχθρών και φίλων, στην πραγματικότητα μας καλεί να αποβάλουμε το πιο χαρακτη- ριστικό της ανθρώπινης ιδιότητάς μας, την ικανότητά μας να αναγνωρίζουμε τη δικαιοσύνη. [ΤΑ ΝΕΑ, 14.3.2013] In memoriam: Λεωνίδας Κύρκος Με κάποια απόσταση από τον θάνατο του Λεωνίδα Κύρκου, θα ήθελα να εξηγήσω για ποιον λόγο τον εκτιμώ βαθιά, γιατί τον