Δεν θέλαμε να ξέρουμε

19 Οι πρώτες, αμυδρές αναμνήσεις της Μπρουνχίλντε Πόμζελ χρονο- λογούνται από τον Αύγουστο του 1914 και το ξέσπασμα του Α ’ Παγκόσμιου Πολέμου. Η Πόμζελ ήταν τότε τριών χρονών. Η μητέρα λαμβάνει αναπάντεχα ένα τηλεγράφημα με το οποίο πληροφορείται ότι ο πατέρας ήταν ένας από τους πρώτους άντρες που θα επιστρα- τεύονταν. Με την ψυχή στο στόμα παίρνουν μια άμαξα και πηγαίνουν στον σιδηροδρομικό σταθμό του Πότσνταμ για να τον αποχαιρετή- σουν. Ο πατέρας επιστρέφει σώος τον Νοέμβριο του 1918, ύστερα από τέσσερα χρόνια στον πόλεμο. Οι αναμνήσεις είναι πολύ σημαντικές για μένα. Αλλά και με κατατρύχουν. Δεν μ’ αφήνουν να ησυχάσω. Ξεχνάω βέβαια ονόματα και συγκεκριμένα γεγονότα, τα οποία δεν μπορώ πια να εκφράσω με λόγια. Κατά τα άλλα όμως βλέπω τα πάντα μπροστά μου, σαν σε μια μεγάλη εγκυκλοπαίδεια ή σε ένα ει­ κονογραφημένο βιβλίο. Θυμάμαι την εποχή που ήμουν μικρό κοριτσάκι. Και ξέρω ότι στη ζωή μου έδωσα χαρά σε πολλούς ανθρώπους με την παρουσία μου και μόνο. Είναι υπέροχο να το σκέφτομαι αυτό. Θυμάμαι ακόμη πως, όταν γύρισε ο πατέρας μου από τον πό­ λεμο, ρωτήσαμε τη μαμά: «Μαμά, τι κάνει αυτός ο ξένος στο σπίτι μας;». Και ύστερα ξεκίνησε μια δύσκολη περίοδος. Υπήρ­ χε μεγάλη πείνα τότε. Κατά τα τέλη του Α ’ Παγκόσμιου Πολέμου