Ο βίος και το έργο του Κ. Π. Καβάφη

γνωριµιών, και µε την οικονοµική του επιφάνεια και την θέση του, επέτυχε να γίνει ακουστός σε όλες σχεδόν τις ελληνικές παροικίες της Ανατολής. Έκτοτε, εγκαταστάθηκε στην Αίγυ- πτο, έκανε ταξίδια κάθε καλοκαίρι, και τον χειµώνα πήγαινε συχνά στο Κάιρο. Ήταν φίλος του αντιβασιλέως της Αιγύπτου, Ισµαήλ Πασά, ο οποίος του απένειµε το παράσηµο Μετζι- διέ (4ης τάξεως). Ήταν από τους ιδρυτές της ελληνικής παροικίας της Αλεξανδρείας (βλ. Τσοκόπουλος,…). Φαίνεται πως δεν έχαιρε ποτέ πραγµατικά καλής υγείας. Απέθανε σε ηλι- κίαν 56 ετών, τον Αύγουστο του 1870. »O Πέτρος-Ιωάννης απέκτησε πρώτα την ελληνικήν ιθαγένεια και έπειτα την βρετανι- κή. Την δεύτερη ιθαγένεια την απέκτησε περί τα τέλη της δεκαετίας του ’40. O συγγραφεύς έχει στην κατοχή του ένα διαβατήριο του Πέτρου-Ιωάννου, εκδοθέν το 1850. »Ήταν µάλλον υψηλού αναστήµατος, µε εµφάνιση συµπαθητική και αρχοντική. O υπο- φαινόµενος συγγραφεύς τον ενθυµείται αµυδρώς. Έως το 1882 εσώζετο η προσωπογρα- φία του, µια ελαιογραφία Ιταλού ζωγράφου, αλλά κάηκε κατά την διάρκεια της εξεγέρσεως του Άραµπι. Υπάρχουν επίσης ολίγες φωτογραφίες του Πέτρου-Ιωάννη, η µία ωραιότατα µεγεθυµένη. »O Πέτρος-Ιωάννης εγνώριζε καλά την αγγλική, την γαλλική, την ελληνική και την ιτα- λική, και οµιλούσε την τουρκική και την αραβική.» ( Λεύκωµα ). Η νεότερη έρευνα εντόπισε ότι, ανάµεσα στα έτη 1827-1847, ο Πέτρος-Ιωάννης είχε εγκατασταθεί στην Ερµούπολη της Σύρου (όπου προφανώς ο παππούς του ποιητή είχε µεταφέρει τις εµπορικές του δραστηριότητες), από όπου και ξεκίνησε την εµπορική του σταδιοδροµία. Σε άλλο κείµενο για τα γενεαλογικά της οικογένειάς του γραµµένο στα 1909-1911, ο Καβάφης συµπληρώνει: «Στην Αλεξάνδρεια η οικογένεια του Πέτρου-Ιωάννου Καβάφη (η πατρική µου) κατοίκησεν απ’ τα 1860 ίσα µε τα 1872 σ’ ένα σπίτι µε δύο πατώµατα στην Oδό Σερίφ (εκεί εγεννήθηκα: εκάηκε το σπίτι· στον τόπο του είναι η οικοδοµή αρ […]. Το κάθε πάτωµα είχε έξι ή επτά κάµαρες. Εζούσεν ο Πέτρος-Ιωάννου Καβάφης (ο πατέρας µου) µεγάλα. Το σπιτικό του είχε Γάλλο παιδαγωγό, Αγγλίδα νάρσα, υπηρέτας γραικούς ως τέσ- σερις πέντε, χώρια Ιταλόν αµαξά κι Αιγύπτιον σεΐση. Τα έπιπλά του, τ’ αµάξια του, τ’ ασηµι- κά, τα υαλικά ήσαν µε λούσο σπάνιο τότε µεταξύ των Γραικών. Η περιουσία του όµως ήταν µικρή και ολίγα άφησεν αποθνήσκοντας. Αλλά εκέρδιζε πολλά και τα εξόδευεν αφθόνως βαστώντας στην κοινωνία υψηλό βαθµό µεγαλεµπόρου. Εσύχναζε και στην Αντιβασιλικήν Αυλήν του Ισµαήλ πασά.» Η µητέρα του ποιητή περιγράφεται ως µικρόσωµη αλλά πολύ κοµψή και φιλάρεσκη. Όταν παντρεύτηκε ήταν δεν ήταν 15 χρονών. Λέγεται ότι είχε καηµό να αποκτήσει κόρη, γι’ αυτό έκανε εννιά παιδιά – τα οκτώ τής βγήκαν αγόρια. Το µοναδικό κορίτσι που απέκτησε πέθανε βρέφος. Όταν γεννήθηκε ο Κωνσταντίνος, τον κανάκευε και τον έντυνε σαν κορίτσι. Γράφει γι’ αυτήν ο Καβάφης στο Memorandum : «Η Χαρίκλεια εγεννήθη το 1835 στα Υψωµα- θειά, στο Γενίκιοϊ» […]. »Υπανδρεύθη σε ηλικίαν 14 ετών. Τα δύο πρώτα χρόνια του εγγάµου βίου της τα επέ- ρασε στην Κωνσταντινούπολη, στο σπίτι της πεθεράς της. Στο ίδιο σπίτι (στο Πέραν), έµενε [ 19 ] 1863