Βιολογία ΙΙΙ - Ομάδα προσανατολισμού σπουδών υγείας - Γ΄ Λυκείου

| 20 | || ΒΙΟΛΟΓΙΑ Γ΄ ΛΥΚΕΙΟΥ 1 ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗΣ KEΦΑΛΑΙΟ 12. α. Τι ονομάζεται μετουσίωση μιας πρωτεΐνης, πώς μπορεί να προκληθεί και τι απο­ δεικνύει; β. Να αναφέρετε ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα μετουσίωσης. Απ. α. Μετουσίωση μιας πρωτεΐνης ονομάζεται η καταστροφή της τρισδιάστατης δομής της (ενώ διατηρείται η πρωτοταγής δομή της), γεγονός που οδηγεί σε απώλεια της λειτουργίας της και οφείλεται στο σπάσιμο των δεσμών που είχαν αναπτυχθεί μεταξύ των πλευρικών ομάδων R των αμινοξέων. Το φαινόμενο της μετουσίωσης προκαλείται όταν η πρωτεΐνη εκτεθεί σε ακραίες τιμές θερμοκρασίας (πολύ υψηλές) ή pH και αποδεικνύει ότι η τρισδιά- στατη δομή μιας πρωτεΐνης είναι αυτή που καθορίζει τη λειτουργία της . β. Χαρακτηριστικό παράδειγμα μετουσίωσης αποτελεί η αλλαγή της υφής του ασπραδιού του αυγού (που αποτελείται κυρίως από την πρωτεΐνη αλβουμίνη) κατά τη θέρμανση. Για παράδειγμα, κατά το τηγάνισμα του αυγού, το διαυγές διάλυμα των πρωτεϊνικών μορίων που περιβάλλουν τον κρόκο, μετατρέπεται σε λευκό, αδιαφανές και συμπαγές. Αυτό οφείλεται στη μετουσίωση της πρωτεΐνης (αλβουμίνη) που περιέχει. Σ’ αυτή την κατάσταση είναι εμφανές ότι η αλβουμίνη δεν μπορεί πλέον να επιτελέσει τη λειτουργία για την οποία υπάρχει ως συστατικό του αυγού (πηγή αμινοξέων για το αναπτυσσόμενο έμβρυο). 13. Ποιες είναι οι δύο ευρύτερες κατηγορίες στις οποίες διακρίνονται οι πρωτεΐνες με κριτήριο τη λειτουργία τους; Απ. • Στις δομικές που αποτελούν δομικά συστατικά των κυττάρων, όπως είναι το κολ- λαγόνο. • Στις λειτουργικές που συμβάλλουν στις διάφορες λειτουργίες, όπως είναι οι αι- μοσφαιρίνες, τα ένζυμα, οι ορμόνες κ.ά.