Βιολογία ΙΙΙ - Ομάδα προσανατολισμού σπουδών υγείας - Γ΄ Λυκείου

ΒΙΟΛΟΓΙΑ Γ΄ ΛΥΚΕΙΟΥ || | 19 | 1 ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗΣ KEΦΑΛΑΙΟ Η δομή των πρωτεϊνικών μορίων καθορίζει τη λειτουργία τους 9. Σύμφωνα με τους μετριοπαθέστερους υπολογισμούς ποιος είναι ο αριθμός των δια­ φορετικών πρωτεϊνών στο σώμα μας; Να αναφέρετε τρία παραδείγματα πρωτεϊνών με διαφορετικό βιολογικό ρόλο. Απ. Ο αριθμός των διαφορετικών πρωτεϊνών στο σώμα μας ξεπερνάει τις 30.000, καθε- μία από τις οποίες εμφανίζει έναν ιδιαίτερο βιολογικό ρόλο. Ως παραδείγματα ανα- φέρονται: • η αιμοσφαιρίνη που βρίσκεται μέσα στα ερυθρά αιμοσφαίρια και είναι επιφορτι- σμένη με τη μεταφορά του οξυγόνου και του διοξειδίου του άνθρακα στα κύτταρα, • το κολλαγόνο που απαντά ως δομικό συστατικό στον ερειστικό ιστό (π.χ. συνδε- τικό), • τα ένζυμα , όπως είναι οι λιπάσες που καταλύουν αντιδράσεις διάσπασης λιπι­ δίων επιταχύνοντάς τες. 10. Γιατί οι πρωτεΐνες χαρακτηρίζονται ως τα εκπληκτικά «μοριακά εργαλεία» του κυτ­ τάρου; Απ. Διότι λόγω της τεράστιας ποικιλίας των διαφορετικών μορφών στερεοδιάταξης και συνεπώς και λειτουργιών (τεράστιο λειτουργικό ρεπερτόριο) που αυτές επιτελούν εί- ναι απαραίτητες στην πραγματοποίηση όλων των βιολογικών φαινομένων, όπως είναι ο μεταβολισμός, ο πολλαπλασιασμός και όλες οι άλλες λειτουργίες των κυττάρων και κατ’ επέκταση των οργανισμών. 11. Πώς εξηγείται το γεγονός ότι ενώ οι πρωτεΐνες αποτελούνται από τα ίδια είδη αμινο­ ξέων παρουσιάζουν τόσο διαφορετικές λειτουργίες; Απ. Το γεγονός αυτό οφείλεται στη διαφορετική πρωτοταγή δομή που εμφανίζει κάθε πρωτεΐνη. Η διαφορετική πρωτοταγής δομή καθορίζει τη δευτεροταγή και την τριτο- ταγή δομή της πρωτεΐνης: η διαφορετική αλληλουχία και συνεπώς η διαφορετική θέση των αμινοξέων (η μοναδική τοπογραφία τους) έχει ως αποτέλεσμα άλλα αμινο- ξέα να βρίσκονται πιο κοντά και άλλα πιο μακριά, ώστε τελικά να σχηματίζονται δε- σμοί ανάμεσα στις πλευρικές ομάδες R σε διαφορετικά σημεία της πεπτιδικής αλυσί- δας. Αυτό οδηγεί σε διαφορετική αναδίπλωση του μορίου, που συνεπάγεται διαφορετική τριτοταγή δομή και επομένως σε διαφορετική τελική διαμόρφωση στον χώρο, γεγονός που καθορίζει και τη συγκεκριμένη λειτουργία της πρωτεΐνης.