Βιολογία ΙΙΙ - Ομάδα προσανατολισμού σπουδών υγείας - Γ΄ Λυκείου

ΒΙΟΛΟΓΙΑ Γ΄ ΛΥΚΕΙΟΥ || | 17 | 1 ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗΣ KEΦΑΛΑΙΟ 7. α. Ποιος καθορίζει την πρωτοταγή δομή των πρωτεϊνών στα κύτταρα των διαφό­ ρων οργανισμών; β. Από τι καθορίζεται η τελική διαμόρφωση ενός πρωτεϊνικού μορίου στον χώρο, πώς αυτή σταθεροποιείται και τι καθορίζει; Απ. α. Η πρωτοταγής δομή των πρωτεϊνών καθορίζεται από τη γενετική πληροφορία που βρίσκεται αποθηκευμένη στο γενετικό υλικό των κυττάρων (DNA) με τη μορ- φή γονιδίων. β. Η διαμόρφωση ενός πρωτεϊνικού μορίου στον χώρο καθορίζεται από την αλλη- λουχία των αμινοξέων στην πεπτιδική αλυσίδα ( πρωτοταγής δομή ), σταθερο- ποιείται από τους δεσμούς που σχηματίζονται ανάμεσα στις ομάδες R των αμινο- ξέων και καθορίζει τη λειτουργία του πρωτεϊνικού μορίου. 8. α. Πώς εξηγείται, με κριτήριο την πρωτοταγή δομή, η δημιουργία τεράστιας ποικιλί­ ας πρωτεϊνικών μορίων μέσα στα κύτταρα των οργανισμών; β. Πόσα διαφορετικά τριπεπτίδια μπορεί να δημιουργηθούν αν χρησιμοποιηθούν μόνο δύο είδη αμινοξέων π.χ. η αλανίνη (Α) και η σερίνη (Σ), δεδομένου ότι μπο­ ρούμε να χρησιμοποιήσουμε κάθε είδος αμινοξέος από καμία έως τρεις φορές; γ. Αν αντί για δύο αμινοξέα χρησιμοποιηθούν και τα 20 διαφορετικά αμινοξέα που συμμετέχουν στη δομή των πρωτεϊνών των κυττάρων, πόσες διαφορετικές πο­ λυπεπτιδικές αλυσίδες, με π.χ. 100 αμινοξέα η καθεμία, μπορεί να σχηματιστούν; Απ. α. Η τεράστια ποικιλία πρωτεϊνικών μορίων με βάση την πρωτοταγή δομή οφείλεται: • Στον πολύ μεγάλο αριθμό διαφορετικών μονομερών (δομικών λίθων), που είναι 20 , ενώ π.χ. στο DNA ή το RNA είναι 4. • Στον διαφορετικό αριθμό αμινοξέων που μπορεί να φέρει κάθε πρωτεϊνικό μόριο που μπορεί να ξεπερνά και τα 1.000 αμινοξέα. • Στο είδος των αμινοξέων και στη συχνότητα με την οποία το κάθε είδος συμ- μετέχει στη δομή των πρωτεϊνικών μορίων. • Στην αλληλουχία (σειρά διαδοχής) με την οποία συνδέονται κατά τη δημιουρ- γία του πρωτεϊνικού μορίου. Όπως συμβαίνει με το ελληνικό αλφάβητο που με τα 24 γράμματα μπορούν να σχηματιστούν χιλιάδες διαφορετικές λέξεις με συγκεκριμένο νόημα η καθεμία με αντίστοιχο τρόπο, τα 20 διαφορετικά αμινοξέα, τοποθετημένα σε διαφορετικούς συνδυασμούς, μπορούν να σχηματίσουν έναν τεράστιο αριθμό διαφορετικών πρωτεϊνικών μορίων. Για παράδειγμα, χρησιμοποιώντας μόνο τα τρία γράμματα α, ε, ν του ελληνικού αλφαβήτου μπορεί να δημιουργηθούν πολλές διαφορετι- κές λέξεις όπως: ένα, ναέ, Άννα, να, αν, νέα, εννέα, ανά, εάν κ.ά.