Βαβέλ

20: ΒΙΕΤΝΑΜΕΖΙΚΑ 23 προτάσεις». Φυσικά, όταν ξεκινάτε να μαθαίνετε μια νέα γλώσσα, είναι φυσιολογικό να αισθάνεστε αστοιχείωτος. Με τις άλλες γλώσσες όμως, ακόμα κι αν το νόημα των λέξεων δεν είναι σαφές, συνήθως μπορώ να καταλάβω τι είδους λέξεις είναι. Υπάρχουν διάφορα σημάδια –κα­ ταλήξεις, κοντινά άρθρα και αντωνυμίες και λοιπά– που με βοηθούν να αναγνωρίσω αν είναι το ρήμα που με μπερδεύει, το ουσιαστικό που με παραπλανά ή το επίθετο που με ξεπερνά. Αυτό είναι παρηγορητικό και χρήσιμο, όπως όταν μπορείς να διακρίνεις αχνά σχήματα στο σκο­ τάδι. Αφού τα βιετναμέζικα δεν έχουν καταλήξεις ούτε άρθρα αλλά πάρα πολλές αντωνυμίες, είναι πολύ εύκολο να χάσεις σε μια πρόταση τον δρόμο σου με τρόπο πλήρη και οριστικό. Πολύ σύντομα ανακάλυψα κι άλλη μια περιπλοκότητα. Πολλές συ­ χνές βιετναμέζικες λέξεις μπορούν να είναι ρήματα, ουσιαστικά, προ­ θέσεις ή και κάποιο άλλο μέρος του λόγου, με νοήματα που μπορεί να σχετίζονται, μπορεί και όχι. Το ch ỉ μπορεί να σημαίνει «δείχνω» ή και «μόνο». Το ở συχνά σημαίνει «σε», αλλά μπορεί να σημαίνει και «είμαι, παραμένω». Το là μπορεί να σημαίνει «είμαι» («είναι», «είμαστε», «ήμουν» και λοιπά), αλλά και «ότι», όπως στο «είπε ότι…». Και το đượ c έχει τόσα νοήματα και γραμματικούς σκοπούς, όπως με προειδοποίη­ σαν, που δεν μπορεί κανείς παρά να ελπίζει ότι θα αποκτήσει κάποια στιγμή μια αίσθηση μέσω πολλής εξάσκησης. Υπάρχει άλλο ένα γκρέμλιν: η σειρά των λέξεων. Η βασική σειρά των λέξεων είναι παιχνιδάκι: υποκείμενο, ρήμα, αντικείμενο, όπως και στα αγγλικά. Τα επίθετα έρχονται μετά τα ουσιαστικά, το οποίο διαφέ­ ρει από τα αγγλικά, αλλά το γνωρίζουμε από τα γαλλικά ή τα ισπανικά. Δυστυχώς, άλλοι τύποι λέξεων και φράσεων στα βιετναμέζικα είναι ιδιότροποι και ασταθείς στις προτιμήσεις τους περί τοποθέτησης. Μια λέξη που σημαίνει «πολύ» έρχεται πριν από το επίθετο (r ấ t l ớ n, «πολύ μεγάλο»), η άλλη επιμένει να έπεται (l ớ n l ắ m, «μεγάλο πολύ»). Το khi nào (όταν) στο τέλος της πρότασης αναφέρεται στο παρελθόν, ενώ προσβλέπει στο μέλλον όταν χρησιμοποιείται στην αρχή. Ένα μόριο για τον αόριστο μπαίνει πριν από το ρήμα ( đã ), το άλλο μετά (r ồ i). Και τα λοιπά και τα λοιπά, μέχρι να τρελαθείς. Η προφορά και η γραμματική έχουν δύσκολα κομμάτια, αλλά και