Ο αχός της εποχής

J U L I A N B A R N E S 18 μέσα να με σκοτώσει, να σταματήσει ο πόνος, τον είχε πα­ ρακαλέσει. Ο φίλος όμως είχε αρνηθεί να τον βοηθήσει. Τώρα δεν είχε ανάγκη από φίλους ή πολιτοφύλακες. Υπήρχαν ένα σωρό εθελοντές. Είπε στον εαυτό του ότι όλα είχαν αρχίσει ακριβώς το πρωί της 28ης Ιανουαρίου του 1936 στον σιδηροδρομικό σταθμό του Αρχάνγκελσκ. Όχι, αποκρίθηκε το μυαλό του, τίποτε δεν αρχίζει έτσι, μια συγκεκριμένη ημερομηνία σε έναν συγκε­ κριμένο τόπο. Όλα άρχισαν σε πολλά μέρη και διαφορετικούς χρόνους, κάποια μάλιστα προτού καν γεννηθείς, σε ξένες χώρες και στα μυαλά άλλων ανθρώπων. Και μετά, οτιδήποτε κι αν συμβεί, το ίδιο θα ισχύει, θα γίνε­ ται αλλού και στο μυαλό άλλων ανθρώπων. Σκέφτηκε τα τσιγάρα: πακέτα Καζμπέκ, Μπέλομορ και Ερ­ ζεγκοβίνα Φλορ. Κι έναν άντρα που έβαζε στην πίπα του τον καπνό από μισή ντουζίνα στενόμακρα παπιρόσι, αφήνοντας πάνω στο γραφείο τα υπολείμματα του χαρτιού και των κυ­ λίνδρων από χαρτόνι. Θα μπορούσε άραγε η κατάσταση να διορθωθεί, να αποκα­ τασταθεί, να αντιστραφεί ακόμα και σε τόσο προχωρημένο στάδιο; Ήξερε την απάντηση: Ήταν αυτό που είχε πει ο για­ τρός σχετικά με την αποκατάσταση της Μύτης 1 . «Ασφαλώς 1 Αναφορά στο ομώνυμο διήγημα του Γκόγκολ, με αφορμή το οποίο συνέθεσε ο Σοστακόβιτς την επίσης ομώνυμη σατιρική όπερα.