Αθήνα 1204-1456: Τα άγνωστα χρόνια

ΑΘΗΝΑ 1204-1456: ΤΑ ΑΓΝΩΣΤΑ ΧΡΟΝΙΑ 42 Θεσσαλονίκη για να κυριεύσει τα εδάφη τα οποία του αναλογούσαν. Αρχικώς, κατέλαβε τις πόλεις της Μακεδονίας και μέσω Λαρίσης, έφθα- σε μέχρι τις Θερμοπύλες, τις οποίες φύλασσε ο στρατός του Σγουρού. Εν τω μεταξύ, ο τελευταίος είχε συνάψει συμμαχία με τον έκπτωτο Βυζαντινό αυτοκράτορα Αλέξιο Γ ΄ Άγγελο, έχοντας νυμφευθεί την κόρη του, την πριγκίπισσα Ευδοκία. Τότε, η ολιγάριθμη φρουρά του Σγουρού στις Θερμοπύλες τράπηκε σε άτακτη φυγή άμα τη εμφανίσει του στρατού του Βονιφάτιου, ενώ ο Βυζαντινός επαναστάτης επέστρεψε στην Κόριν- θο για να αναδιοργανώσει τον στρατό του. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, οι Φράγκοι εισήλθαν ανενόχλητοι στη Στερεά ως «απελευθερωτές από την τυραννία του Σγουρού», κυριεύοντας (με χρονολογική σειρά) τη Φθιώ- τιδα, τη Φωκίδα και τη Βοιωτία. Ο επόμενος στόχος του Βονιφάτιου ήταν η Αθήνα, όπου γνώριζε για την ύπαρξη ενός απόρθητου Κάστρου. Ο Χωνιάτης, ο οποίος πριν από ένα έτος είχε αντιμετωπίσει επιτυ- χώς την πολιορκία του Σγουρού, εγκατέλειψε το ποίμνιό του, αντιλαμ- βανόμενος το μάταιο του αγώνα. Μετέβη στη Θήβα και από εκεί στην Αυλίδα, όπου αποφάσισε να έλθει σε διαπραγματεύσεις με τον έξαρχο του Πάπα καρδινάλιο Βενέδικτο. Οι συνομιλίες των δύο ανδρών ναυά­ γησαν και ο Χωνιάτης αναγκάστηκε σε αυτοεξορία. Έτσι, μετέβη σε ορισμένες παρά τον Εύριπο πόλεις, όπου διαβιούσαν στενοί του φίλοι, και το 1206 αποσύρθηκε στη μονή Προδρόμου Κέας. Το επόμενο έτος, όμως, το νησί καταλήφθηκε από τους Ενετούς, και ο Αθηναίος ιεράρχης τέθηκε υπό τη διακριτική παρακολούθηση Λατίνων ευγενών μην τυχόν και έλθει σε μυστικές συνεννοήσεις με τον δεσπότη της Ηπείρου και οργανώσει επαναστατικό κίνημα. Στην Κέα, ο Χωνιάτης καταγίνηκε με τη μελέτη και την αντιγραφή αρχαιοελληνικών συγγραμμάτων, διατη- ρώντας συχνή επαφή με τον Βυζαντινό αυτοκράτορα της Νίκαιας και διάφορους ορθόδοξους επισκόπους. Μέσω αυτών των επιστολών, στη- λίτευε τη βαρβαρότητα των ξένων κατακτητών και καταριόταν τον Σγου- ρό, επειδή θανάτωσε τον ανιψιό του, αποκαλώντας τον Ακροκόρινθο «Ακρόπολη του Άδου». Σχεδόν μία δεκαετία αργότερα, ο Χωνιάτης επέστρεψε κρυφά στην Αττική με τη βοήθεια του παλιννοστούντος Αθηναίου μεγαλογαιοκτή- μονα Δημήτριου Μακρεμβολίτη, αλλά η διαμονή του εκεί ήταν βραχεία.