Αθήνα 1204-1456: Τα άγνωστα χρόνια

ΑΠΟ ΤΗ ΜΥΘΙΚΗ ΕΠΟΧΗ ΕΩΣ ΤΗ ΦΡΑΓΚΟΚΡΑΤΙΑ 33 του τέταρτου και του ένατου διάδοχου της έδρας του Αγίου Πέτρου, ήτοι του αγίου Κλείτου (κατά κόσμο Ανάκλητος, †88) και του αγίου Υγίνου (†140). Στους πρωτοχριστιανικούς αιώνες, η πόλη της Παλλάδος παρήκμα- σε, όπως άλλωστε συνέβη και με τα περισσότερα πολιτισμικά κέντρα του ελλαδικού χώρου. Η επικρατούσα κατάσταση στην πόλη περιγρά- φεται γλαφυρά από τον Δίωνα τον Χρυσόστομο (40-120) και τον Πλού- ταρχο (45-120), οι οποίοι ενδεικτικά αναφέρουν ότι ο περίβολος του Γυμνασίου είχε καλυφθεί με αγριόχορτα, ξεπερνώντας στο ύψος τα αγάλματα, ενώ το Πρυτανείο χρησιμοποιείτο ως στάβλος. Στα δε θέατρα, γελωτοποιοί και γόητες έδιναν παραστάσεις χαμηλού ποιοτικού περι- εχομένου, ενώ σε αυτό του Διόνυσου, λάμβαναν χώρα μονομαχίες και θηριομαχίες. Μάλιστα, ο Φλάβιος Φιλόστρατος (170~145) έγραψε ειρωνικά ότι στην εορτή των Παναθηναίων θυσιαζόταν εκατόμβη αν- θρώπων αντί ζώων λόγω των μονομαχιών. ε. Η περίοδος της ύστερης αρχαιότητας έως τη Φραγκοκρατία Το 267 (ή το 269), η γοτθική φυλή των Ερούλων εισέβαλε στην Αθή- να. Ολόκληρο το άστυ (με εξαίρεση την Ακρόπολη) πυρπολήθηκε, και ένα παχύ στρώμα στάχτης κάλυψε την πόλη, ενώ σχεδόν όλα τα χάλ- κινα αγάλματα οδηγήθηκαν στα χυτήρια. Έκτοτε, ανατράπηκε η δημο- γραφική και η πολεοδομική φυσιογνωμία των Αθηνών, η οποία ποτέ δεν κατάφερε να επανέλθει στην προτεραία της κατάσταση. Το 324, ο αύγουστος του δυτικού τμήματος της Ρωμαϊκής Αυτοκρα- τορίας Κωνσταντίνος (272-337), ο επονομασθείς Μέγας, συγκέντρωσε στον Πειραιά 200 πολεμικά πλοία και άλλα 2.000 εμπορικά. Το γεγο- νός αυτό καταμαρτυρεί την ιδιαίτερη ανάπτυξη της Αθήνας και του επίνειού της, καθώς και την πρόθεση συμμαχίας των Αθηναίων με τον Κωνσταντίνο, οι οποίοι έσπευσαν να συνδράμουν τον αυτοκρατορικό στόλο. Όταν εκείνος κατέστη ο αδιαφιλονίκητος κυρίαρχος της αυτο- κρατορίας, αναγνώρισε τη βοήθεια που είχαν προσφέρει οι Αθηναίοι, και γι’ αυτό διέταξε την ετήσια διανομή σίτου από τις κρατικές αποθή-