Αθήνα 1204-1456: Τα άγνωστα χρόνια

ΑΠΟ ΤΗ ΜΥΘΙΚΗ ΕΠΟΧΗ ΕΩΣ ΤΗ ΦΡΑΓΚΟΚΡΑΤΙΑ 31 νής πληθυσμός της Αττικής αριθμούσε περί τους 431.000 κατοίκους και μαζί με τους μέτοικους ξεπερνούσε το μισό εκατομμύριο. Το εμπόριο γνώρισε μεγάλη ανάπτυξη και πολλά δημόσια κτίρια ανεγέρθηκαν σε αρκετές περιοχές, ενώ οι φιλοσοφικές σχολές αποτελούσαν ένα από τα σπουδαιότερα πνευματικά κέντρα του τότε γνωστού κόσμου. Παρ’ όλα αυτά, η Αθήνα είχε χάσει τον πρωταγωνιστικό της ρόλο στο πολιτικό γίγνεσθαι της εποχής. Οι ένδοξοι χρόνοι είχαν παρέλθει ανεπιστρεπτί. Η διαφθορά στον πολιτικό βίο και η ανάμειξη των ξένων στις εσωτερι- κές υποθέσεις της πόλης επέφεραν την αδιαφορία των πολιτών για τα κοινά. Στις αρχές του 3ου αιώνα π.Χ., νέες εμφύλιες διαμάχες ξέσπασαν μεταξύ των νεοϊδρυθεισών ελληνικών συνομοσπονδιών (της Αχαϊκής και της Αιτωλικής Συμπολιτείας), που διήρκεσαν σχεδόν έναν αιώνα και αποδυνάμωσαν αμφότερες τις συμμαχίες. Ολόκληρος ο ελληνικός κόσμος είχε διαιρεθεί μεταξύ φιλο-Μακεδόνων και αντι-Μακεδόνων, με αποτέλεσμα την ανάμειξη των Ρωμαίων στο ελληνικό ζήτημα, κατό- πιν «προσκλήσεως» από την Αιτωλική Συμπολιτεία (ουσιαστικά των Αθηναίων). Τελικώς, το 196 π.Χ., οι τελευταίοι διακήρυξαν την «ανε- ξαρτησία» των ελληνικών πόλεων από τους Μακεδόνες «τυράννους», και μισό αιώνα αργότερα (άλωση της Κορίνθου), σχεδόν ολόκληρος ο ελλαδικός χώρος κατέστη μία ακόμα επαρχία της Αιώνιας Πόλης. Εντού- τοις, η Αθήνα διατήρησε μερικά πολιτικά και οικονομικά προνόμια. Το 133 π.Χ., η Αθήνα υπέστη ένα ακόμα μεγάλο πλήγμα. Οι δούλοι, οι οποίοι εργάζονταν στα ορυχεία του Λαυρίου, επαναστάτησαν και αφού φόνευσαν την τοπική φρουρά, κατέλαβαν την ευρύτερη περιοχή. Λεηλάτησαν τους δήμους της νότιας Αττικής και επί μακρόν, έθεσαν υπό τον έλεγχό τους τα λιμάνια της Μεσογαίας. Έτσι, τα ορυχεία του Λαυρίου, τα οποία αποτελούσαν μία από τις σημαντικότερες πηγές εσόδων της Αθήνας, εγκαταλείφθηκαν οριστικά. Μετά τη μάχη της Χαιρώνειας (86 π.Χ.), ο ρωμαϊκός στρατός με επικεφαλής τον Σύλλα (138-78 π.Χ.) κυρίευσε την Αττική. Τότε, οι εισβολείς άρχισαν μία άνευ προηγουμένου σφαγή του άμαχου πληθυ- σμού και καταστροφή της πόλης. «Το αθηναϊκό αίμα έτρεχε σαν ποτα- μός στην Αγορά και τον Κεραμικό» σύμφωνα με τις περιγραφές του