Αρχές Οικονομικής Θεωρίας Γ' Λυκείου (Ομάδα Προσανατολισμού Σπουδών Οικονομίας & Πληροφορικής)

ΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ | Γ΄ ΛΥΚΕΙΟΥ 31 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΘΕΩΡΙΑ 1ο β. ΚΕ χ = α, με α ≠ 1 Όταν το κόστος ευκαιρίας είναι σταθερό και ίσο με οποιονδή- ποτε αριθμό εκτός της μονάδας, τότε αφενός οι συντελεστές είναι σταθερά κατάλληλοι για την πα- ραγωγή του κάθε αγαθού αφε- τέρου ο βαθμός εξειδίκευσης διαφοροποιείται σε κάθε αγα- θό. Ως αποτέλεσμα, παράγεται σταθερή ποσότητα από το κάθε αγαθό και υπάρχει σταθερή αναλογία υποκατάστασης με- ταξύ των δύο αγαθών. Έτσι, καθώς αυξάνεται σταθερά η παραγωγή του Χ (π.χ. ΔΧ = 5), θυ- σιάζεται σταθερή ποσότητα του Ψ (π.χ. ΔΨ = 10). Στην περίπτωση αυτή, η ΚΠΔ είναι ευθεία. Μορφή της ΚΠΔ στη θεωρητική περίπτωση που το κόστος ευκαιρίας βαίνει φθίνον Αν η ΚΠΔ είναι κυρτή, τότε το κόστος ευκαιρίας και για τα δύο αγαθά είναι φθίνον. Αυτή η περίπτωση είναι θεω- ρητική και δεν ανταποκρίνεται γενικά σε αυτά που ισχύουν στην πράξη. Σε πολλούς κλάδους, η αύξηση του συνόλου των χρησιμοποιούμε- νων παραγωγικών συντελεστών δη- μιουργεί «αύξουσες αποδόσεις κλί- μακας», σε αντίθεση με τον νόμο της φθίνουσας απόδοσης που αναφέρεται στις «φθίνουσες αποδόσεις κλίμακας». Δηλαδή στους κλάδους αυτούς η αύξηση της ποσότητας των παραγωγικών συντελεστών (π.χ. διπλασιασμός) δίνει πολύ μεγαλύτερο παραγωγικό αποτέλεσμα (υπερδιπλασια- σμός της παραγωγής). Ιστορικό παράδειγμα είναι η αύξηση της παραγωγής αυτοκινήτων μετά την καινοτομία της σειράς συναρμολόγησης, ή η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας μέσω της χρήσης της πυρηνικής ενέργειας. Η αξιοποίηση των οικονομιών κλίμακας προ- ϋποθέτει τη μαζική παραγωγή. Στην περίπτωση αυτή, η τάση της φθίνουσας απόδοσης της εργασίας που προκαλείται από τη σταθερή ποσότητα εδάφους, ανακόπτεται από τις «αύξουσες αποδόσεις κλίμακας». Τότε έχουμε φθίνον κόστος ευκαιρίας. Προχωρημένες θεωρητικές μελέτες δείχνουν ότι, όταν επικρατούν συνθήκες αυξουσών αποδόσεων κλί- μακας, τότε η ΚΠΔ είναι κυρτή, τουλάχιστον στα τμήματα που βρίσκονται κοντά στους άξονες (Samuelson, 1975, και Παυλόπουλος, 1979). Σχήμα 1.6 10 20 30 40 50 60 70 80 20 15 10 5 0 Ψ Χ 10 20 30 40 50 0 Σχήμα 1.7 Ψ 120 100 80 60 40 20 Χ