Αρχές Οικονομικής Θεωρίας Γ' Λυκείου (Ομάδα Προσανατολισμού Σπουδών Οικονομίας & Πληροφορικής)

ΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ | Γ΄ ΛΥΚΕΙΟΥ 29 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΘΕΩΡΙΑ 1ο χρήση των συντελεστών παραγωγής μπορεί να αφορά εργαζόμενους χωρίς τις κατάλλη- λες γνώσεις ή μηχανήματα που δε συντηρούνται. Οι οικονομίες παράγουν εφικτούς αντί για μέγιστους συνδυασμούς όταν δεν κατα- φέρνουν να απασχολήσουν πλήρως και αποδοτικά τους συντελεστές παραγωγής, κάτι που μπορεί να οφείλεται σε οικονομική ύφεση ή πολιτικές μεταβολές. Μια οικονομική ύφεση έχει ως αποτέλεσμα τη μείωση του συνολικού προϊόντος που παράγεται (Ακαθά- ριστο Εγχώριο Προϊόν, βλέπε 7ο κεφάλαιο). Επομένως, συνέπεια της οικονομικής ύφε- σης δεν είναι η μετατόπιση της ΚΠΔ προς τα αριστερά, αλλά η παραγωγή εντός του ορίου των δυνατοτήτων παραγωγής, δηλαδή κάποιου εφικτού συνδυασμού. ΚΠΔ και ερωτήματα της οικονομικής επιστήμης Στις ελεύθερες οικονομίες, τα θέματα παραγωγής και διανομής των προϊόντων ρυθμίζο- νται μέσω της αλληλεπίδρασης της ζήτησης και της προσφοράς, όπως θα δούμε σε επό- μενο κεφάλαιο, καθώς τα οικονομούντα άτομα επιδιώκουν το ατομικό τους συμφέρον. Τα άτομα μέσα από τις επιλογές τους αποφασίζουν ποια προϊόντα, σε ποιες ποσότητες και πώς θα παραχθούν. Επιλέγουν δηλαδή τον τρόπο με τον οποίο κατανέμονται οι πό- ροι μεταξύ διαφορετικών εναλλακτικών παραγωγικών διαδικασιών, επηρεάζοντας έτσι τη διανομή του προϊόντος στους παραγωγικούς συντελεστές που συμμετέχουν στις δια- δικασίες. Επομένως, οι κοινωνίες αποφασίζουν μέσω πολύπλοκων μηχανισμών εάν θα παράγουν έναν αποτελεσματικό (μέγιστο) ή έναν εφικτό συνδυασμό. Μετατόπιση ΚΠΔ Η μετατόπιση της ΚΠΔ προς τα δεξιά διευρύνει τις παραγωγικές δυνατότητες της οι- κονομίας. Η δυνατότητα της οικονομίας να παράγει περισσότερο προϊόν (Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν) ονομάζεται οικονομική μεγέθυνση και είναι επιθυμητή. Όταν η οι- κονομική μεγέθυνση συνοδεύεται από γενική βελτίωση των όρων διαβίωσης και του επιπέδου ευημερίας, τότε υπάρχει οικονομική ανάπτυξη . Ειδικότερα η οικονομική ανάπτυξη περιλαμβάνει την αύξηση του εισοδήματος αλλά και τη μείωση της φτώχειας, την εξασφάλιση τροφής, υγείας, παιδείας και καλύτερης ποιότητας ζωής. O όρος οικο- νομική ανάπτυξη είναι ποιοτικός δείκτης, ο οποίος σχετίζεται με τις δυνατότητες ικανο- ποίησης των ατομικών και κοινωνικών αναγκών. Συχνά για λόγους απλούστευσης οι δυο όροι χρησιμοποιούνται εναλλακτικά προκειμένου να δηλώσουν την αύξηση των παραγωγικών δυνατοτήτων. Σχέση πραγματικού και χρηματικού κόστους Το χρηματικό κόστος αποτελεί συχνά έναν καλό δείκτη του κόστους ευκαιρίας ή πραγ- ματικού κόστους, όχι όμως πάντοτε. Έστω ότι κάποιος μετά την αποφοίτησή του από το λύκειο πηγαίνει σε κάποια άλλη πόλη να σπουδάσει στο πανεπιστήμιο. Κάποιες από τις χρηματικές δαπάνες που κάνει για να σπουδάσει είναι κόστος ευκαιρίας και κάποιες