Αρχές Οικονομικής Θεωρίας Γ' Λυκείου (Ομάδα Προσανατολισμού Σπουδών Οικονομίας & Πληροφορικής)

14 ΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ | Γ΄ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΒΑΣΙΚΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ 1ο 2 Να περιγράψετε τις κατηγορίες στις οποίες διακρίνονται τα οικονομικά αγαθά. Θέτοντας διαφορετικά κριτήρια, τα οικονομικά αγαθά κατατάσσονται σε διαφορετικές κατηγορίες. α. Αν θέσουμε ως κριτήριο τη σύσταση των αγαθών, τότε τα διακρίνουμε σε: υλικά (goods) και άυλα ή αλλιώς υπηρεσίες (services). Τα αγαθά μπορούν να έχουν οποιαδήποτε μορφή. Υλικά αγαθά είναι αυτά που έχουν υλική υπόσταση και γίνονται αντιληπτά με τις αισθήσεις, όπως τα τρόφιμα και τα ρούχα. Άυλα ή υπηρεσίες είναι π.χ. ένα μουσικό κομμάτι ή μια διάλεξη. Στα άυλα αγαθά περιλαμβάνονται και διάφορες καταστάσεις ή μορφές ενέργειας, όπως η θερμότητα τον χειμώνα, το φως το βράδυ. β. Αν θέσουμε ως κριτήριο τη διάρκεια χρήσης των αγαθών, τότε τα διακρίνουμε σε: διαρκή (durable) και καταναλωτά (consumable) αγαθά . Διαρκή είναι εκείνα τα αγαθά που μπορούν να χρησιμοποιηθούν πολλές φορές για τον ίδιο σκοπό, χωρίς να μεταβληθεί η φυσική τους υπόσταση. Π.χ. έπιπλα, ρούχα, αυτοκίνητα κτλ. Καταναλωτά είναι εκείνα τα αγαθά που μπορούν να χρησι- μοποιηθούν μόνο μία φορά για τον σκοπό που έχουν παραχθεί. Π.χ. τα τρόφιμα, τα καυσόξυλα, η βενζίνη, τα αναψυκτικά κτλ. γ. Αν θέσουμε ως κριτήριο τον σκοπό χρήσης των αγαθών, τότε τα διακρίνουμε σε: κεφαλαιουχικά και καταναλωτικά αγαθά. Κεφαλαιουχικά αγαθά είναι εκείνα που χρησιμοποιούνται στην παραγωγική διαδι- κασία από την οποία παράγονται άλλα αγαθά (με σκοπό την πώληση). Π.χ. το τρα- κτέρ που χρησιμοποιείται στην αγροτική καλλιέργεια, το κτίριο και τα μηχανήματα ενός εργοστασίου. Γενικά, κεφαλαιουχικά αγαθά είναι τα κτίρια, τα μηχανήματα, τα εργαλεία, οι δρόμοι, τα πλοία κτλ. Καταναλωτικά αγαθά είναι εκείνα που προ- ορίζονται για την άμεση ικανοποίηση των αναγκών των ανθρώπων, δηλαδή για κατανάλωση. Π.χ. τα τρόφιμα για μια οικογένεια, μια γραβάτα, ένα στερεοφωνικό κτλ. Ένα αγαθό μπορεί να είναι κεφαλαιουχικό ή καταναλωτικό ανάλογα με τον σκοπό χρήσης του. Π.χ. ένα βιβλίο στο σπίτι μιας οικογένειας είναι καταναλωτικό αγαθό, ενώ σε μια πανεπιστημιακή βιβλιοθήκη είναι κεφαλαιουχικό. Το ιδιωτικό αυτοκίνητο μιας οικογένειας είναι καταναλωτικό, ενώ το ίδιο αυτοκίνητο, εάν είναι εταιρικό, είναι κεφαλαιουχικό αγαθό. Επίσης είναι φυσικό ένα αγαθό να εντάσσεται σε περισσότερες από μία κατη- γορίες. Π.χ. η σοκολάτα είναι υλικό, καταναλωτό και καταναλωτικό αγαθό. Το οικιακό ψυγείο, είναι υλικό, διαρκές και καταναλωτικό αγαθό. Το πιεστήριο ενός τυπογραφείου είναι υλικό, διαρκές και κεφαλαιουχικό. Σχόλιο 1ο: Η διαφορά διαρκών και καταναλωτών αγαθών είναι ότι τα πρώτα χρη- σιμοποιούνται πολλές φορές, ενώ τα δεύτερα μία φορά και όχι λίγες. Επίσης, είναι λάθος να θεωρούμε ότι τα διαρκή αγαθά δεν φθείρονται ή ότι διαρκούν για πάντα.