Αρχαία Ελληνικά (Γ' Λυκείου - Ομάδα Προσανατολισμού Ανθρωπιστικών Σπουδών)

ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ Η ΑΝΤΊΛΗΨΗ ΓΙΑ ΤΗ ΦΙΛΟΣΟΦΊΑ: […] ΤΟΥ ΑΝΘΡΏΠΟΥ 90 AΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ | Γ΄ ΛΥΚΕΙΟΥ 1η Το δοθέν απόσπασμα εισάγεται με τον αιτιολογικό σύνδεσμο γάρ , ο οποίος αιτιο- λογεί την αμέσως προηγούμενη φράση: Ὅτι δ’ οὐ ποιητική (η φιλοσοφία), δῆλον καὶ ἐκ τῶν πρώτων φιλοσοφησάντων . Επομένως στο παρόν απόσπασμα ο φιλόσοφος επιχειρηματολογεί για να αποδείξει τον μη χρηστικό χαρακτήρα της φιλοσοφίας. Και στη συνέχεια γίνεται ευρεία χρήση αιτιολογικών και συμπερασματικών συνδέσμων στις περιόδους και στις ημιπεριόδους ( γάρ, διό, ὥστε, οὖν ), προκειμένου να παρουσια­ στούν αιτιολογημένα τα διαδοχικά βήματα της σκέψης του φιλοσόφου. 2 Να παρουσιάσετε με δικά σας λόγια την πορεία του ανθρώπου από τον θαυμασμό στη φιλοσοφία. Να επισημάνετε τις ενδιάμεσες φάσεις: • Η περιέργεια, η απορία και ο θαυμασμός γέννησαν τη φιλοσοφική δραστηριότητα, πρώτα για τα φαινόμενα της καθημερινότητας, στη συνέχεια και για σημαντικότε- ρα, όπως τα φυσικά σώματα του σύμπαντος και η γέννηση των πραγμάτων. • Η απορία και ο θαυμασμός οδηγούν στη συνειδητοποίηση της άγνοιας. • Και ο μύθος, όπως και η φιλοσοφία, έχοντας ως κοινό αντικείμενο «θαυμάσια» γεγονότα, προσπαθούν να ικανοποιήσουν την ανάγκη του ανθρώπου να υπερβεί την άγνοιά του. • Οι άνθρωποι επεδίωξαν τη γνώση για τη γνώση και όχι για τη χρήση της. Γι’ αυτό και οι πνευματικές αναζητήσεις ακολούθησαν την κάλυψη των αναγκών και την εξασφάλιση άνεσης, και η φιλοσοφία αναδεικνύεται ως η μόνη ελεύθερη επιστή- μη, γιατί πραγματώνεται για την ίδια τη φύση της. Η επιλογή του Αριστοτέλη είναι να αποτυπώσει την πορεία του ανθρώπου προς τη φιλοσοφία με την ίδια τη φιλοσοφία. Περιγράφει σε τέσσερις περιόδους λόγου τα λογικά και εξελικτικά βήματα του ανθρώπου, από την απλή απορία και τον θαυμασμό ως την πληρέστερη βίωση του φιλοσοφικού στοχασμού με την καθεαυτή γνώση και την ελευθερία. Η σύνδεση των περιόδων λόγου αποκαλύπτει την ίδια την πορεία εξέ- λιξης της φιλοσοφικής σκέψης, με τρόπο ορθολογικό και αιτιολογικό, καθώς η αιτιο- λογική και συμπερασματική σύνδεση ακολουθεί την πορεία εξέλιξης της σκέψης του φιλοσόφου είτε οδηγώντας σε μία νέα σκέψη είτε επιβεβαιώνοντας τις υποθέσεις του. 3 Σε τι συνίσταται η διαφορά της φιλοσοφίας από επιμέρους τομείς της επιστημονικής γνώσης; Οι άλλες επιστήμες οφείλουν τη γέννηση και την ανάπτυξή τους στην πίεση του βίου του ανθρώπου να επιλυθούν πρακτικά προβλήματα, στον πυρήνα ωστόσο της φι- λοσοφίας βρίσκεται η ελευθερία. Η φιλοσοφία δεν εξυπηρετεί κανέναν εξωτερικό σκοπό, το τέλος της εντοπίζεται στον εαυτό της, υπάρχει αὑτῆς ἕνεκεν . Η φιλοσοφία για τον Αριστοτέλη είναι η μόνη ελεύθερη επιστήμη, γιατί είναι εξολοκλήρου αφιερω- μένη στη νόηση και στη γνώση, σκοπός της γνώσης δηλαδή είναι η ίδια η γνώση, δε νοείται η ικανοποίηση οποιουδήποτε πρακτικού σκοπού.