Αρχαία Ελληνικά (Γ' Λυκείου - Ομάδα Προσανατολισμού Ανθρωπιστικών Σπουδών)

ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΓΙΑΤΙ ΦΙΛΟΣΟΦΕΙ Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ; AΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ | Γ΄ ΛΥΚΕΙΟΥ 87 1η 5ου και του 4ου αι. π.Χ. ευδοκίμησε τόσο ο φιλοσοφικός λόγος. Αυτός εξάλλου είναι και ο χώρος στον οποίο ο Αριστοτέλης συνεχίζει τη φιλοσοφική παράδοση του δασκάλου του Πλάτωνα και του Σωκράτη. Η φιλοσοφία για τον Αριστοτέλη είναι η μόνη ελεύθερη επιστήμη, γιατί είναι εξολο- κλήρου αφιερωμένη στη νόηση και στη γνώση, σκοπός της γνώσης δηλαδή είναι η ίδια η γνώση, δε νοείται η ικανοποίηση οποιουδήποτε πρακτικού σκοπού. Γι’ αυτό εξάλλου και απαίτηση του Αριστοτέλη από την κοινωνία είναι να εξασφαλίζει στον φιλόσοφο προστασία και ασφάλεια, ώστε αυτός σε συνθήκες απόλυτης ελευθερίας, απρόσκοπτα να αφοσιωθεί στη φιλοσοφική έρευνα. Η κοινωνία μπορεί να περιμένει ως αντάλλαγμα από τον φιλόσοφο όχι μια γνώση με πρακτική εφαρμογή, αλλά γνώση που θα συνεισφέρει σε μια γενική ερμηνεία του κόσμου, της ζωής και της κοινωνίας, που θα ικανοποιήσει την έμφυτη ανάγκη του ανθρώπου για γνώση και κατανόηση. ἐπιστήμη: Ο όρος σημαίνει την ακριβή γνώση. Το ρήμα ἐπίσταμαι εκφράζει μια πιο έντονη σημασία από το γιγνώσκω και σημαίνει «γνωρίζω καλά», «γνωρίζω με βεβαιό- τητα». Ο Αριστοτέλης συνδέει την ἐπιστήμη με το λόγον ἔχον μέρος της ψυχής του αν- θρώπου, με τη λογική λειτουργία του ανθρώπου: ἐπιστήμη δ’ ἅπασα μετὰ λόγου ἐστί ( Αναλυτικά Ύστερα , 100b10). Η ἐπιστήμη εκφράζει ένα ανώτερο επίπεδο προσέγγισης και γνώσης, που υπερβαίνει την απλή εμπειρική μάθηση ή την κατοχή και τη γνώση μιας τέχνης. Ταυτόχρονα δηλώνει και το σύνολο των τεκμηριωμένων γνώσεων σε συγκεκρι- μένο και διακριτό τομέα του επιστητού. Αισθητικά και υφολογικά στοιχεία της ενότητας Οι αισθητικές, υφολογικές και γλωσσικές επιλογές του Αριστοτέλη στο παρόν κείμενο διαμορφώνουν έναν λόγο προσιτό σε ένα ευρύ κοινό και όχι μόνο σε όσους έχουν ασκη- θεί και εντρυφήσει στην ακαδημαϊκή φιλοσοφία. Το κείμενο αναφοράς διαρθρώνεται σε τρεις άξονες, καθένας από τους οποίους ανα- πτύσσεται σε μία περίοδο λόγου. Η τελευταία, τέταρτη περίοδος λόγου, αποτελεί τον επίλογο, όπου διατυπώνεται το κεντρικό συμπέρασμα-προέκταση της συλλογιστικής του φιλοσόφου. 1η Περίοδος: Η φιλοσοφία ανάγεται στην περιέργεια και στον θαυμασμό. 2η Περίοδος: Η φιλοσοφία αποτελεί τον δρόμο για να υπερβεί ο άνθρωπος την άγνοια, υπάρχει και νοηματοδοτείται καθ’ εαυτήν. 3η Περίοδος: Η φιλοσοφία γεννήθηκε αφότου οι άνθρωποι ξεπέρασαν τα βιοτικά προβλήματα και εξασφάλισαν χρόνο για χαλάρωση και απόλαυση. 4η Περίοδος (Επίλογος/Συμπέρασμα): Η φιλοσοφία είναι η μόνη ελεύθερη επιστήμη, δεν υπηρετεί καμία χρηστικότητα και ανάγκη. Η επιλογή του Αριστοτέλη είναι να αποτυπώσει την πορεία του ανθρώπου προς τη φιλοσοφία με την ίδια τη φιλοσοφία. Περιγράφει σε τέσσερις περιόδους λόγου τα λο- γικά και εξελικτικά βήματα του ανθρώπου, από την απλή απορία και τον θαυμασμό ως