Αρχαία Ελληνικά (Γ' Λυκείου - Ομάδα Προσανατολισμού Ανθρωπιστικών Σπουδών)

ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΓΙΑΤΙ ΦΙΛΟΣΟΦΕΙ Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ; AΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ | Γ΄ ΛΥΚΕΙΟΥ 81 1η τίποτα δε χάνεται και η μόνη αλλαγή που συμβαίνει είναι η διαρκής ανάμειξη και διάσπα- ση των αρχικών στοιχείων. Ὁ δ’ ἀπορῶν καὶ θαυμάζων οἵεται ἀγνοεῖν Η απορία και η έκπληξη οδηγούν στη συνειδητοποίηση της άγνοιας και αυτή με τη σειρά της οδηγεί στον φιλοσοφικό στοχασμό, προκειμένου να θεραπευτεί η άγνοια. Ο φιλόσο- φος, όταν αντιμετωπίζει ένα πρόβλημα, βρίσκεται σε απορία, βιώνει μια αμήχανη έκπλη- ξη απέναντι στο παράδοξο, μην μπορώντας να αποφασίσει ποιον δρόμο να ακολουθήσει και ποια διέξοδο. Βρίσκεται συχνά κατά την εξέταση των προβλημάτων σε αμηχανία και σε διλήμματα, αναζητώντας προσανατολισμό και θέτοντας ερωτήματα που τον βυθίζουν σε ακόμα μεγαλύτερη απορία, όπως αυτά που διατύπωσε ο Καντ στις παραδόσεις του για τη Λογική: Τι μπορώ να ξέρω; Τι οφείλω να κάνω; Τι πρέπει να ελπίζω; Τι είναι ο άνθρωπος; Στην αντιμετώπιση ενός φιλοσοφικού προβλήματος η απορία, η αμηχανία, η δυσκο- λία προσανατολισμού στον κόσμο αποτελεί την κανονικότητα. Αυτό οφείλεται στο γεγο- νός πως τα φιλοσοφικά προβλήματα είναι πολύ γενικά και έσχατα, ώστε να μη γνωρίζει κανείς πώς θα μπορούσε να ξεπεράσει την πίεση που του ασκεί το παράδοξο και να νιώ- θει παράξενα και αμήχανα, να τίθεται σε α-πορία (δυσκολία ή αδυναμία να βρει πέρασμα, διέξοδο). Εξάλλου πολλές φορές τα φιλοσοφικά ερωτήματα που τίθενται ξεπερνούν τις πραγματικές ικανότητες του νου για να τα επιλύσει. Οι καταστάσεις αυτές, λοιπόν, η απορία, η έκπληξη, η αμηχανία, αποτελούν κανόνα για τη φύση του φιλοσοφικού στοχασμού, αφετηρία και κινητήρια δύναμη για την ανά- πτυξή του. Από τη στιγμή που το παράδοξο γεννά το φιλοσοφικό ερώτημα, και το φιλο- σοφικό ερώτημα γεννά την απορία και την έκπληξη, αυτή η νέα κατάσταση δημιουργεί την πεποίθηση ότι όποιος επιχειρεί να φιλοσοφεί πάσχει από μια παράδοξη ασθένεια, την άγνοια, από την οποία πασχίζει με αυτό που του την προκάλεσε, την ίδια δηλαδή τη φιλοσοφία, να θεραπευτεί. διὸ καὶ ὁ φιλόμυθος φιλόσοφός πώς ἐστιν· ὁ γὰρ μῦθος σύγκειται ἐκ θαυμασίων Ο Αριστοτέλης θεωρεί πως ο φιλόσοφος είναι και άνθρωπος που αγαπά τους μύθους, εστιάζοντας στο κοινό αντικείμενο της μυθολογίας και της φιλοσοφίας, τα θαυμαστά, τα παράδοξα, αυτά που προκαλούν έκπληξη. Όπως έχει αναφέρει, η φιλοσοφία γεννήθηκε από την απορία και τον θαυμασμό του ανθρώπου απέναντι σε ό,τι η σκέψη του συνελάμ- βανε ως παράδοξο· αυτό ακριβώς όμως είναι και το περιεχόμενο του μύθου, τα παράδο- ξα συνιστούν τα συστατικά στοιχεία ενός μύθου. Φιλοσοφία και μυθολογία αποτελούν