Αρχαία Ελληνικά (Γ' Λυκείου) - Δεύτερος Τόμος

ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ Η ΠΑΙΔΕΙΑ […] ΤΟ ΧΡΕΟΣ ΤΟΥ ΦΙΛΟΣΟΦΟΥ 22 AΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ | Γ΄ ΛΥΚΕΙΟΥ 3η λοί. Σχολιάζοντας αυτή την εικόνα, ο Σωκράτης παραλληλίζει τον κόσμο των δεσμωτών με την πολιτική κοινωνία της πόλης τους. Οι δεσμώτες είναι αναγκασμένοι να βλέπουν και να ακούν ό,τι τους επιτρέπουν τα δεσμά τους, τις σκιές στον απέναντι τοίχο της σπη- λιάς και τον αντίλαλο των ομιλιών των ανθρώπων που μεταφέρουν τα αντικείμενα πίσω από το τείχος, και να πιστεύουν ότι αυτή είναι η πραγματικότητα και η αλήθεια. Ε. Αναλυτική ερμηνευτική προσέγγιση Μετὰ ταῦτα δή, εἶπον Όπως και σε άλλους διαλόγους, ο Πλάτωνας βάζει τον Σωκράτη να αναδιηγείται τη συ- ζήτηση που έγινε την προηγούμενη μέρα σε κάποιον άγνωστο φίλο του που τυχαία συ- νάντησε. Όλο το περιεχόμενο της Πολιτείας έχει τη μορφή μιας αυτοτελούς αφήγησης της μακράς συζήτησης που ξεκίνησε το προηγούμενο δειλινό στο σπίτι του Κέφαλου μεταξύ του Σωκράτη και των παρευρισκομένων σε αυτό. Η χρήση του ρήματος εἶπον στην προ- κειμένη περίπτωση, που εναλλάσσεται με το ἦν δ’ ἐγώ , καταδεικνύει ότι πρόκειται για μια αναδιήγηση του διαλόγου σε ένα άλλο πρόσωπο και αναφέρεται στον ίδιο τον Σωκράτη. Για τη συμμετοχή στον διάλογο των άλλων προσώπων και τη διάκριση των διαλογικών μερών γίνεται χρήση του τρίτου ενικού προσώπου ( ἔφη, ἦ δ’ ὅς ), ενώ ταυτόχρονα κατο- νομάζεται και το πρόσωπο που μιλά. Το πρόσωπο στο οποίο ο Σωκράτης μεταφέρει τον διάλογο δεν κατονομάζεται σε κανένα σημείο της αφήγησης. Ο Σωκράτης και ο Γλαύκωνας, ο μεγαλύτερος αδελφός του Πλάτωνα, είχαν κατεβεί στον Πειραιά για να παρακολουθήσουν τη γιορτή της Βενδίδας, μιας θρακικής θεότητας που ταυτιζόταν με την Άρτεμη, η οποία θα τελούνταν τότε για πρώτη φορά. Κατά την επιστροφή τους αποδέχτηκαν την πρόταση του Πολέμαρχου, του γιου του πλούσιου και προχωρημένης ηλικίας πια Κέφαλου, να σταματήσουν στο σπίτι του, να δειπνήσουν και να παρακολουθήσουν και την έφιππη λαμπαδηδρομία που θα γινόταν το βράδυ προς τιμή της θεάς. Μετά το δείπνο, εκείνο το καλοκαιρινό δειλινό, ακολούθησε μια συζήτη- ση, στην οποία πήραν μέρος ο Κέφαλος (πατέρας και του ρήτορα Λυσία), ο μεγαλύτερος γιος του, ο Πολέμαρχος, ο σοφιστής Θρασύμαχος, τον οποίο ο Πλάτωνας θεωρούσε ως τον σημαντικότερο σοφιστή της εποχής του για την επίδρασή του στον πολιτικό βίο –τον οποίο και ο Αριστοτέλης εκτιμούσε για τη συμβολή του στην εξέλιξη της ρητορικής–, ο Κλειτοφώντας, οπαδός του σοφιστή Θρασύμαχου, οι δύο μεγαλύτεροι αδελφοί του Πλάτωνα, ο Γλαύκωνας και ο Αδείμαντος, και φυσικά ο Σωκράτης. Από το δεύτερο βι- βλίο και ως το τέλος της συζήτησης οι κύριοι συζητητές είναι ο Σωκράτης, ο Γλαύκωνας και ο Αδείμαντος. Παρακολουθούσαν επίσης τη συζήτηση, χωρίς όμως να συμμετέχουν, ο Λυσίας, ο Ευθύδημος, ο Χαρμαντίδης και ο Νικήρατος. Την επόμενη ημέρα, λοιπόν, ο Σωκράτης αναδιηγείται τη συζήτηση αυτή σε κάποιον φίλο του αρχίζοντας με τη φράση: Κατέβην χθὲς εἰς Πειραιᾶ μετὰ Γλαύκωνος τοῦ Ἀρίστωνος...