Αρχαία Ελληνικά (Γ' Λυκείου) - Δεύτερος Τόμος

ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ Η ΠΑΙΔΕΙΑ […] ΤΟ ΧΡΕΟΣ ΤΟΥ ΦΙΛΟΣΟΦΟΥ 20 AΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ | Γ΄ ΛΥΚΕΙΟΥ 3η ΕΡΜΗΝΕΥΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ Α. Σύνδεση με τα προηγούμενα Ο Σωκράτης συνεχίζει να αφηγείται σε κάποιον ανώνυμο φίλο του τα όσα συζητήθηκαν την προηγούμενη μέρα στο σπίτι του Κέφαλου για τη λειτουργία της δικαιοσύνης στο πλαίσιο της ιδεώδους πολιτείας. Έχει προηγηθεί στη συζήτηση η αναφορά στις γενικές αρχές οργάνωσης της ιδεώδους πολιτείας, στους φύλακες και την εκπαίδευσή τους, στη δικαιοσύνη και τη λειτουργία της, στην οικογένεια και στις σχέσεις των δύο φύλων. Η συζήτηση έχει φτάσει στους φιλοσόφους και στη δυνατότητά τους να κυβερνήσουν την ιδεώδη πολιτεία. Στο τελευταίο τμήμα πριν από την αλληγορία του σπηλαίου γίνεται λόγος για την ιδέα του Αγαθού ως ύψιστου σκοπού της γνώσης, και τους τέσσερις ανα- βαθμούς της γνώσης. Αμέσως μετά ακολουθεί η αλληγορία του σπηλαίου (514a-517c), με την οποία επι- χειρείται να αναδειχτεί η σημασία του να αναλάβουν τη διακυβέρνηση της πολιτείας οι φιλόσοφοι. Η φιλοσοφική συζήτηση στρέφεται στην αναλυτική παρουσίαση των φιλο- σόφων – βασιλέων, ώστε να δειχθεί ότι οι πλέον ενδεδειγμένοι άρχοντες είναι μόνο οι σωστά πεπαιδευμένοι, οι φιλόσοφοι, και ότι μόνο χάρη στη διακυβέρνησή τους μπορεί να επιτευχθεί ο ύψιστος στόχος της ιδανικής πολιτείας, η ευδαιμονία όλων. Ο αλληγορι- κός μύθος του σπηλαίου αναφέρεται στην επίδραση που ασκεί η παιδεία στην ανθρώπινη φύση και ειδικότερα στις «βέλτιστες φύσεις», σε αυτές που είναι ικανές να δεχτούν την άριστη παιδεία και να εξελιχθούν σε φιλοσόφους – βασιλείς. Σχηματικά η αλληγορία του σπηλαίου θα μπορούσε να παρασταθεί ως εξής: Η αλληγορία του σπηλαίου  Οι αναβαθμοί της γνώσης Α. 514a–515c: Οι αλυσοδεμένοι δεσμώ- τες στο βάθος της σπηλιάς. Οι σκιές και οι ήχοι.  Δόξα: Η εμπιστοσύνη του υποκει- μένου στα δεδομένα των αισθήσεων και η απατηλότητά τους. Β. 515c–e: Ο αλυσοδεμένος δεσμώτης απελευθερώνεται από τα δεσμά του, ανε- βαίνει εντός της σπηλιάς και αντικρίζει την πραγματικότητα στο άνω μέρος της μέσω της λάμψης της τεχνητής φωτιάς.  Πίστις: Η εμπιστοσύνη του υποκει- μένου στην ίδια την αίσθηση. Γ. 515e–515b: Ο απελευθερωμένος δε- σμώτης εξέρχεται από τη σπηλιά και αντικρίζει τον κόσμο εκτός της σπηλιάς, την πραγματικότητα μέσω του φωτός του ήλιου.  Διάνοια: Η δυνατότητα του υποκει- μένου να προβαίνει σε λογικές δι- εργασίες μέσω των δεδομένων της εποπτείας του.