Αόρατες γραμμές - Τα αθέατα σύνορα που διαμορφώνουν τον κόσμο μας

Πώς μας βοηθούν οι αόρατες γραμμές να κατανοήσουμε τον πλανήτη Γη 33 τολικά, με βάση τις δικές τους αναλύσεις των διαφορετικών ειδών, ο εντοπισμός από τον Γουάλας μιας βαθιάς τομής σε αυτά τα μέρη του κόσμου παραμένει από τον 19ο αιώνα μέχρι σήμερα κομβικός στο πεδίο της βιογεωγραφίας και την έννοια των ζωογεωγραφικών περιοχών. Πιο πρόσφατα, η γραμμή αυτή έχει χρησιμοποιηθεί και για να εξηγήσει άλλες διαφορές, μεταξύ αυτών στη γενετική των ανθρώπων, στην ανθρωπολογία και τη γλωσσολογία. Εθνικιστές των Παπούα ισχυρίζονται εδώ και καιρό ότι είναι φυλετικά διαφορετικοί από τους Ινδονήσιους και έχουν χρησιμοποιήσει γι’ αυτόν τον σκοπό την έννοια μιας αόρατης διαχωριστικής γραμμής: παρόμοιο όριο επικαλέστηκαν οι πρώην ολλανδικές και πορτογαλικές αποικιακές δυνάμεις για να υπερασπιστούν τις αντίστοιχες αξιώσεις τους στην περιοχή. Ο Γουάλας, ειλικρινής επικριτής της ευγονικής, πιθανότατα να μην ένιωθε άνετα με μια τέτοια οικειοποίηση της βιογεωγραφικής του αντίληψης, ενός φυσικού ορίου που καθορίζεται ως πολιτικό εργαλείο διαίρεσης. Κάτι τέτοιο αποτελεί παράδειγμα της ισχύος των γραμμών: δεδομένης της απλότητάς τους, είναι πολύ εύκολο να τις καταλάβουν εκείνοι που θεωρούν εαυτούς διακριτούς και προσπαθούν να αιτιολογήσουν τον ισχυρισμό αυτό, παρόλο που το αρχικό όριο έχει τις ρίζες του σε μια ξεχωριστή μορφή διαφοράς που απολαμβάνει πραγματική εμπειρική υποστήριξη. Αργότερα θα δούμε διάφορες άλλες περιπτώσεις αόρατων γραμμών που χρησιμοποιούνται για να διακρίνουν χωρικά ομάδες και μέρη που θεωρούνται διαφορετικά, δημιουργώντας όρια που είναι τουλάχιστον τόσο φανταστικά όσο και επιστημονικά. Και πάλι, υπάρχουν πολλές γραμμές οι οποίες, όπως η Γραμμή του Γουάλας, χρησιμοποιούνται κυρίως για να βελτιώσουν την κατανόησή μας για τις λειτουργίες της Γης. Αυτό ενδεχομένως να ισχύει περισσότερο για τα πιο ασυνήθιστα μέρη του πλανήτη, αν και εδώ μπορεί να παρεμβαίνουν οι προκαταλήψεις. Και όντως, όπως θα δούμε στη συνέχεια, η πρόκληση συχνά είναι να ξεμπλέξουμε αυτά που θεωρούμε πως ήδη γνωρίζουμε για ένα μέρος από όσα μας λέει η επιστήμη.

RkJQdWJsaXNoZXIy MTY1MTE=