Ακατοίκητη Γη: Μια ιστορία του μέλλοντος

ΑΚΑΤΟΙΚΗΤΗ ΓΗ: ΜΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΜΕΛΛΟΝΤΟΣ 26 μοκρασίας κατά πέντε βαθμούς είναι σχεδόν εξίσου ασύλληπτες με αυτές των οκτώ, και οι συνέπειες των τεσσάρων δεν είναι πολύ καλύ­ τερες: ο πλανήτης θα υπέφερε από μόνιμη έλλειψη τροφίμων 53 και οι Άλπεις θα ήταν τόσο ξερές όσο και τα βουνά Άτλας. Το μόνο που στέκει ανάμεσα στην πραγματοποίηση του σεναρίου αυτού και του κόσμου όπου ζούμε σήμερα είναι το πώς θα αντιδράσει η ανθρωπότητα. Κάποια άνοδος της θερμοκρασίας είναι αναπόφευκτη, λόγω των μακρόχρονων διαδικασιών με τις οποίες ο πλανήτης προ­ σαρμόζεται στα αέρια του θερμοκηπίου. Όμως όλα τα πιθανά μονοπά­ τια που ξετυλίγονται μπροστά μας –των δύο, τριών, τεσσάρων ή και οκτώ βαθμών– εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από το πώς θα επιλέξου­ με να δράσουμε σήμερα κιόλας. Τίποτα δεν θα εμποδίσει τους τέσσερις βαθμούς να γίνουν πραγματικότητα παρά η απόφασή μας να κινητο­ ποιηθούμε και να αλλάξουμε πορεία – μια απόφαση που δεν έχουμε λάβει ακόμη, όπως φαίνεται. Είναι απίθανο ότι η άνοδος της θερμο­ κρασίας θα καταστήσει τον πλανήτη εντελώς μη κατοικήσιμο, για τους εξής λόγους: λόγω του μεγέθους του και της οικολογικής διαφορετικό­ τητας που τον χαρακτηρίζει· επειδή το ανθρώπινο είδος έχει αποδείξει ότι μπορεί να προσαρμοστεί σε οποιεσδήποτε συνθήκες, κάτι που θα συνεχίσει να κάνει για να αντιμετωπίσει τη θανάσιμη αυτή απειλή· κι επειδή οι καταστροφικές συνέπειες της αύξησης της θερμοκρασίας σύ­ ντομα θα γίνουν τόσο ακραίες, που δεν θα μπορούμε να τις αγνοήσου­ με ή να τις αρνηθούμε. Αν, όμως, δεν κάνουμε τίποτε για να μειώσου­ με τους ρύπους, αν στα επόμενα τριάντα χρόνια βιομηχανικής δραστη­ ριότητας ακολουθήσουμε την ίδια πορεία με τα προηγούμενα τριάντα, τεράστιες περιοχές του πλανήτη θα καταστούν μη κατοικήσιμες από κάθε άποψη μέχρι το τέλος του τρέχοντος αιώνα. Πριν από μερικά χρόνια ο Ε.Ο. Wilson πρότεινε τον όρο «Μισή Γη», 54 για να μας βοηθήσει να συλλογιστούμε πώς μπορούμε να προ­ σαρμοστούμε στις πιέσεις του μεταλλασσόμενου κλίματος, σύμφωνα με τον οποίο θα αφήσουμε τη φύση και τις θεραπευτικές της ικανότητες απολύτως ελεύθερες στον μισό πλανήτη και η ανθρωπότητα θα περιο­ ριστεί στο άλλο, κατοικήσιμο μισό. Το ακριβές ποσοστό του διαχωρισμού ίσως να είναι αρκετά μικρότερο από 50%, και όχι από επιλογή: ο