Η άγνωστη πλευρά του Βυζαντίου: Ιστορικά παράδοξα

13 Το πολίτευμα στο Βυζάντιο ήταν η απόλυτη μοναρχία. Όπως και κατά την εποχή της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, κάθε εξου­ σία εκπορευόταν από τον αυτοκράτορα και η κατοικία του, το Ιερόν Παλάτιον, αποτελούσε το κέντρο της πολιτικής ζωής. Σύμφωνα με τις αντιλήψεις των Βυζαντινών, ο αυτοκράτορας ήταν ο εκλεκτός του Θεού επί της γης. Κατά συνέπεια, όφειλε να εναρμονίζει τις πράξεις του και την πολιτική του δράση με τις επιταγές και τις ηθικές αρχές του χριστιανισμού και να είναι υπηρέτης του Θεού. Παράλληλα όμως έπρεπε να είναι και ο εκλεκτός του λαού και η εκλογή του να νομιμοποιείται από τον στρατό, τη σύγκλητο και τους δήμους. Ο αυτοκράτορας συγκέντρωνε στα χέρια του όλες τις εξου­ σίες: τη νομοθετική, την εκτελεστική και τη δικαστική. Ως νο­ μοθέτης μπορούσε να καταργεί ή να τροποποιεί νόμους ή να δημιουργεί νέους, με πνεύμα όμως φιλάνθρωπο, σύμφωνα με τη χριστιανική διδασκαλία. Ως επικεφαλής της εκτελεστικής εξουσίας διόριζε τους ανώτατους κρατικούς αξιωματούχους, πολιτικούς και στρατιωτικούς, και καθόριζε τις αρμοδιότητές τους. Σε ό,τι αφορά τη δικαστική εξουσία, ήταν ο ίδιος ο ανώ­ τατος δικαστής, ενώ διόριζε και τους άλλους δικαστές. Η σύγκλητος, θεσμός ρωμαϊκός, αποτελούνταν κυρίως από πλούσιους γαιοκτήμονες, αλλά ο πολιτικός της ρόλος ήταν περιορισμένος και σιγά σιγά απογυμνώθηκε από κάθε εξουσία. Αντίθετα, οι δήμοι, οργανωμένα σώματα που προέρχονταν από τις ομάδες που αγωνίζονταν στον ιππόδρομο (Πράσινοι, Βένετοι), είχαν πολιτικές και στρατιωτικές αρμοδιότητες και