Οι 7 ηγέτες του πολέμου

22 νία μπόρεσε να ανασάνει ελεύθερα: ήταν ένα αθώο θύμα όλου αυτού του παρελθόντος. Με το που ένας σκηνοθέτης όμως, ο Μιχάλκοφ, τόλμησε να δείξει στον Ψεύτη Ήλιο ότι δεν είχαν ακριβώς έτσι τα πράγματα, ότι η συγκεκριμένη κοινωνία είχε συμμετάσχει σε αυτές τις φρικαλεότητες, έσπευσαν να τον διασύρουν: με ποιο δικαίωμα μιλούσε έτσι, αυτός που υπήρξε λατρεμένο παιδί του συστήματος; Τη σταλινοποίηση της Ιστορίας ήρθε επομένως να συμπληρώσει ή να υποκαταστήσει η αμφισβήτηση του απολυταρχισμού ως συστή- ματος, γεγονός που διαστρέβλωσε εν μέρει τον καθαυτό ρόλο του Στάλιν, ο οποίος πλέον μπορεί να επαναξιολογηθεί χάρη στο άνοιγ- μα των αρχείων. Δεν ίσχυσε ακριβώς το ίδιο και στην περίπτωση του Χίτλερ, όμως ο παραλληλισμός είναι σκόπιμος. Η δαιμονοποίηση των (είκοσι δύο) κατηγορουμένων της δίκης της Νυρεμβέργης ακολουθούσε τα χνάρια της δαιμονοποίησης του ίδιου του Χίτλερ. Είχε ως αποτέλεσμα να εξιλεώσει τη γερμανική κοινωνία για τα εγκλήματα που είχε διαπράξει στη διάρκεια του πολέμου. Κυρίως όμως, καθίζοντας στο εδώλιο μονάχα τα πολύ υψη- λόβαθμα στελέχη, πολίτες ή στρατιωτικούς, το δικαστήριο περιόρισε αυτή την ιστορία στο χρονικό διάστημα 1933-1945, σαν να μην απηχούσε την αγανάκτηση και τις φιλοδοξίες προγενέστερων επο- χών, γεγονός που αθώωνε με διαφορετικό τρόπο όσους είχαν συμ- μετάσχει στις δράσεις της χιτλερικής εποχής. Ωστόσο αποτελούσε παράδοση στη Γερμανία, και μάλιστα πολύ πριν από το ναζισμό, να επιρρίπτονται τα δεινά της χώρας σε ξενόφερτα φαινόμενα: στην αγγλική απανταχού παρουσία, στον κίνδυνο να παρασυρθούν από τους Σλάβους, στην ανερχόμενη μπολσεβίκικη απειλή, κ.ο.κ. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, το ναζιστικό καθεστώς μπορούσε να εμφανίζεται σαν κάτι ξένο ως προς τον κανονικό ρουν της γερμανικής ιστορίας (ακριβώς ό,τι λέγεται σήμερα στη Ρωσία για το κομμουνιστικό καθε-