Οι 7 ηγέτες του πολέμου

16 Από την Οκτωβριανή Επανάσταση και τη σοβιετολογία, πέρασε στη μελέτη των κοινωνικών κινημάτων και στη συνέχεια στον Α΄ Πα­ γκόσμιο πόλεμο, στην αποικιοκρατία, στον Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο και στις μετα-αποικιακές σπουδές. Σημασία είχε η μεθοδολογία και τα εργαλεία του, ιδιαίτερα η χρήση οπτικοακουστικού υλικού τόσο ως πηγής όσο και ως μέσου καταγραφής των συμπερασμάτων του. Η δεκαετία του 1980 ήταν ιδιαίτερα παραγωγική: μια μελέτη για την κρίση στο Σουέζ, μια Ιστορία του φαινομένου της collaboration και του καθεστώτος του Vichy, ενώ το βιβλίο με τίτλο Analyse de film, analyse de sociétés: une source nouvelle pour l’Histoire (1974), που έγινε ακαδημαϊκό εγχειρίδιο, ήταν η αρχή για μια σειρά δοκιμίων γύρω από τη σχέση κινηματογράφου και Ιστορίας * . Στη δεκαετία του 1980 τον απασχολούσε εξάλλου η διδακτική της Ιστορίας ** , η «πα- ράλληλη» Ιστορία και η Ιστορία «μέσα από» – μαζί με τον Jean-Paul Aron γύρισε μια τηλεοπτική σειρά 8 επεισοδίων με τίτλο Une histoire de la medecine : στην πραγματικότητα, μια σύντομη ιστορία του αν- θρώπου «μέσα από» την ιστορία της ιατρικής. Τα ιστορικά γεγονότα που ακολούθησαν ήταν ένα δώρο για εμάς τους σοβιετολόγους: το σοβιετικό σύστημα κατέρρευσε, τα αρχεία άνοιξαν, οι πηγές πολλαπλασιάστηκαν – σ’ αυτές προστέθηκε πλήθος προσωπικών μαρτυριών, χαμένων σαμισντάτ, ημερολογίων: ό,τι έπρεπε για έναν ιστορικό των Annales. Μόλις εκδόθηκε το βιβλίο του Ferro για τις αιτίες της περεστρόικα, η περεστρόικα έγινε παρελ- θόν – το επόμενο συλλογικό έργο του αφορούσε ένα υπόδειγμα «παράλληλης Ιστορίας»: το Nazisme et Communisme . Deux régimes dans * Κινηματογράφος και Ιστορία, μτφρ. Πελαγία Μαρκέτου, Μεταίχμιο, 2002. Film et histoire , Éditions de l’EHESS, coll. «L’Histoire et ses représentations», Paris, 1984. Le Cinéma, une vision de l’histoire , Le Chêne, Paris, 2003. ** Μarc Ferro, Πώς αφηγούνται την Ιστορία στα παιδιά σε ολόκληρο τον κόσμο , μτφρ. Πελαγία Μαρκέτου, Μεταίχμιo, 2001