21 ερωτήσεις & απαντήσεις για το '21

21 ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ’21 30 ο εθνικισμός που τις παρακολουθούσε επανέφεραν τον εξατομικευμένο άνθρωπο του John Locke στην κοινότητα των εξεγερμένων. Αν όμως το έθνος είναι μια νέα έννοια, τα στοιχεία τα οποία συνιστούσαν το περιεχόμενό του είναι παλιά. Η γλωσσική ομοιογένεια είναι το πιο ισχυρό δομι- κό στοιχείο κάθε έθνους και ο κύριος δεσμός του με το παρελθόν 3 . Η πολυγλωσσία και οι διάλεκτοι που επικρατούσαν στον οθωμανοκρατούμενο κόσμο σταδιακά αντικαταστάθηκαν από την ελληνική γλώσσα η οποία διδασκόταν στα σχολεία και διαδιδόταν από τον Τύπο. Επέζησαν προφορικές γλωσ- σικές παραδόσεις, όπως τα αρβανίτικα και τα βλάχικα. Μολονότι το Πατριαρχείο διατήρησε την αντιεπαναστα- τική του ιδεολογία ως τον θάνατο του Γρηγορίου Ε΄ και 30-40 ιεραρχών, ο θρησκευτικός χαρακτήρας των επανα- στατημένων παρέμεινε σαν το διακριτικό τους στοιχείο. Ήταν αυτή άλλωστε η διάκριση που τους έκανε να μειονε- κτούν στο σύστημα των κατακτητών. Το κοσμικό περιεχόμενο της Επανάστασης του Διαφω- τισμού, που ήρθε από τη δυτική Ευρώπη και είχε εμπνεύ- σει τους Αμερικανούς (1775) και τους Γάλλους (1789) στους δικούς τους ξεσηκωμούς, έφτασε στους Έλληνες από τις οδούς του εμπορίου. 3 Θ. Βερέμης (επιμ.), Εθνική ταυτότητα και εθνικισμός στη νεώτερη Ελλάδα , ΜΙΕΤ, Αθήνα, 1997, σ. 73.