21 ερωτήσεις & απαντήσεις για το '21

ΠΏΣ ΑΝΤΙΛΑΜΒΆΝΟΝΤΑΝ ΟΙ ΈΛΛΗΝΕΣ ΤΗΝ ΕΠΑΝΆΣΤΑΣΉ ΤΟΥΣ; 29 όμως ο Έλλην δεν παραδίδεται στον Ρεσίτ Μεχμέτ πασά Κιουταγιαλή ως ραγιάς, διότι αποφάσισε να αποτινάξει αυτόν τον ζυγόν ή να αποθάνη» 1 . Κατά τον Douglas Dakin, υπήρχαν προεπαναστατικά 40.000Μουσουλμάνοι στον Μοριά που σταδιακά φεύγουν ή σκοτώνονται. Παρά τη συμβίωση αλλόθρησκων που ευ- αγγελίζονταν ο Ρήγας και ο Κοραής, στις 18/30 Οκτω- βρίου 1828, ο Καποδίστριας διεμήνυσε προς τις Δυνάμεις ότι οι Τούρκοι και οι Έλληνες «είναι απολύτως αδύνατον να συζήσωσιν εις το εξής επί της αυτής εκείνης γης, όπου επολέμησαν». Η ταυτότητα διαμορφώνεται σε όλο το διάστημα του Αγώνα και αποκτάει διαρκώς νέα χαρακτηριστικά, από την αλληλεγγύη της φατρίας ως τη φαντασιακή κοινότητα του έθνους που μοιράζεται την ίδια πολιτισμική παράδοση, κατά τον Benedict Anderson 2 . Ο εθνικισμός έγινε μια από τις ιδεολογίες που επανε- ντάσσουν το άτομο στο κοινωνικό σύνολο. Ο εξατομικευ- μένος άνθρωπος των κοινωνικών συμβολαίων χειραφέ- τησε το άτομο από τον οικουμενικό καταναγκασμό του Μεσαίωνα. Οι μεγάλες επαναστάσεις του 18ου αιώνα και 1 Σπ. Πλουμίδης, «Η έννοια του θανάτου στην ελληνική επανά- σταση», Μνήμων , 32, 2011-2012, σελ. 59. 2 Benedict Anderson, Φαντασιακές κοινότητες: Στοχασμοί για τις απαρ- χές και τη διάδοση του Εθνικισμού, Νεφέλη 1997.