1821: H Δημιουργία ενός έθνους-κράτους

26 1821: Η ΔΗΜΙΟΥΡΓΊΑ ΕΝΌΣ ΈΘΝΟΥΣ-ΚΡΆΤΟΥΣ Αθήνα του 1813 και η ομώνυμη της Βιέννης του 1814 με εμπνευστή τον Καποδίστρια 4 . Παρά τονρόλο τηςΦιλικήςΕταιρείας στην εθνεγερσία, επιρροή στη διαμόρφωση του νέου ελληνισμού είχαν οι Έλληνες της ιτα- λικής Διασποράς και ιδιαίτερα της Βενετίας και των κτήσεών της στο Αιγαίο, την Κρήτη και το Ιόνιο. Χωρίς την επιρροή των Επτα- νήσων (και τηςΧίου), οι επαναστατημένοι Έλληνες θαπορεύονταν μέσαστοπολιτισμικόημίφως της κεντρικής και της νότιαςΕλλάδας. Χάρη στην πνευματική ακτινοβολία των βενετικών κτήσεων ιδρύ- θηκαν περισσότερα σχολεία στον επαναστατημένο χώρο και ιδιαί­ τερα στηνΉπειρο. Για τέσσερις αιώνες η ελληνικήΔιασπορά στην κοντινή αυτή Εσπερία υπήρξε το ελληνικό έθνος εν εξορία 5 . Ανάμεσα στην ανώτερη εκκλησιαστική ιεραρχία, τους Φα- ναριώτες, τους διανοούμενους και τους εμπόρους της Διασπο- ράς αφενός, και την πλειοψηφία των χριστιανών αφετέρου, υπήρχε ένα χάσμα επικοινωνίας ανάλογο με εκείνο που χώ- ριζε τους Οθωμανούς κυρίαρχους από τους μη μουσουλμάνους. Στην άλλη όχθη των «τζιμήδων» υπήρχαν οι επαγγελματίες ένοπλοι, αλλά και οι πρόκριτοι ως κρίκοι στο οθωμανικό φο- ρολογικό δίκτυο. Μόνο περιστασιακοί δίαυλοι επικοινωνίας λειτουργούσαν ανάμεσα στους ενόπλους και τους προκρίτους, ενώ τους χώριζε ένας διαφορετικός κώδικας συμπεριφοράς και υποχρεώσεων. 4 Γεώργιος Φράγκος, «Φιλική Εταιρεία», Ιστορία του Ελληνικού Έθνους , τόμ. ΙΑ ’ , Εκδοτική Αθηνών, Αθήνα 1975, σ. 424-427. 5 Deno J. Geanakoplos, «The Diaspora Greeks: The Genesis of Modern Greek National Consciousness», στο Hellenism and the First Greek War of Liberation (1821-1830): continuity and change, Institute for Balkan Studies, Θεσσαλονίκη 1976, σ. 76-77.